Kimdir?
agatha christie dünyanın en tanınmış polisiye romanları yazarıdır. eserleri 45 dile çevrilmiş olan yazarın kitap satışları milyarları bulmuştur. kutsal kitaplar (kuran ve incil) ile shakespeare'dan sonra en çok satan yazardır. agatha miller, ingiltere'nin torquay şehrinde 15 eylül 1890'da doğdu. 1914 yılında kraliyet hava kuvvetleri'nden archibald christie ile evlendi. 1928 yılında boşanan çiftin rosalind adında bir kızları var. christie, yarım yüzyıla aşkın süren yazarlık hayatında, 79 roman ve kısa hikâyelerden oluşan kitap yazdı. ayrıca 25 kasım 1952'de londra'da perdelerini açan ve bugüne kadarki en uzun süreyle oynanan tiyatro eseri olan fare kapanı'nın da yer aldığı bir düzineden fazla oyuna imza attı. christie'nin 1920'de yayınlanan ilk kitabı "the mysterious affair style" (ölüm sessiz geldi), aynı zamanda meşhur kahramanı belçikalı dedektif hercule poirot'nun da yer aldığı ilk eseridir. yazın dünyasının bilinen en ünlü karakterlerinden biri olan hercule poirot'yu yaratan christie, bu kahramanını 33 romanı ve birçok kısa hikâyesinde kullandı. bir diğer kahramanı ise kadın karakter miss jane marple'dır. miss marple'ı 1930 yılında yazdığı "the murder at the vicarage" (ölüm çığlığı) adlı romanıyla okurlarına tanıttı. her iki kahramanın da serüvenleri televizyon dizisi ve film oldu. 1974'de "doğu ekspresinde cinayet", 1957'de "witness for the prosecution" (beklenmeyen şahit), 1978'de "nil'de ölüm" en başarılı olan filmlerindendir. agatha christie ayrıca mary westmacott takma adıyla altı adet duygusal roman da yazdı. aynı zamanda ikinci eşi sir max mallowanile katıldığı arkeolojik kazılarla ilgili kitapları da vardır. 1971 yılında ingiltere'nin en yüksek onur unvanı olan "britanya imparatorluğu kadın komutanı" nişanını aldı. agatha christie 12 ocak 1976'da hayata gözlerini kapadı.
-
gizemin ve polisiyenin tanrıçası. -
polise romanların kraliçesi aynı zamanda en sevdiğim yazarlardan biridir. eserlerinin büyük kısmında katil açıklanırken sağlam şoklar yaşayabilirsiniz. eğer yazarla henüz tanışmadıysanız öykü kitaplarından başlamanızı tavsiye etmem onun yerine en beğendim bir kaç kitabını önerebilirim.
çarpık evdeki cesetler
ölüm diken üstünde
3 perdelik cinayet
cinayet alfabesi
cinayet ilanı
porsuk ağacı cinayeti
ve ayna kırıldı -
sherlock holmes'ten sonra ısınamayacağım önyargısıyla tanıştığım karakterleri yaratan yazar. 30 kitabının ardından poirot öldüğünde (!---- spoiler ----!
(bkz: ve perde indi - agatha christie)
!---- spoiler ----!, kendimce yasımı tutmama sebep olmuştu. miss marple ve şimdi adını hatırlamadığım çifti barındıran kitaplar da türünde iyi sayılabilecek olsa da,gri beyin hücrelerinin yeri ayrıdır. mary westmacott rumuzuyla yazdığı aşk romanlarındaki akıcılık ve üslup ise malesef benzer etkiyi bende yaratamamıştı,bence bu eserleri iyi ki rumuzla yazmış. -
çocukluğumun kahramanı. stephen king de oldukça popülerdi ama ben agatha christiciydim. (bkz: nothing else metallicası) haftasonu bir nostalji yapıp kitaplarından filmleri var mıdır diye bakındım. nil'de ölüm-agatha christie güzel tercih diye düşündüm. film yapımcıları çok başarılı, nil nehri ile mısır'ı da tanıtmış oldular. mısır turu yapmış kadar oldum. benim için sürpriz ise ilk defa bir cinayeti çözümleyebildim. çocukken şaşırırdık. yaş ilerleyince kurtlaşma başlıyor demekki. -
edebiyat dunyasinda bir donem o kadar populer olmus ki onun adini kullanarak polisiye hikayeler yayinlanmis. suan piyasada bulunan agatha christie kitaplarindan bazilarinin ona ait olmadigi soyleniyor. ne kadar dogrudur bilinmez ama kullandigi uslup ve olay dongusu taklit edilemeyecek bir tarz degil. karakterleri ve mekani degistirerek benzer hikayeler yazilabilir.
kitaplarini cok severdim elime gecerse okurum tekrarda. lise donemlerimde bana okumayi sevdiren yazardir. -
cenk durmazel'in "asansöre binerdi cinayet olurdu, teyzesine giderdi cinayet olurdu, uğursuz kadın" olarak tanımladığı insan. -
agatha christie'nin yaşamı da yazarlığı da ilginç detaylarla, yol ayrımlarıyla dolu. bu olayların en bilinenlerinden biri de "kayıp 11 gün"...
agatha dönemin diğer varlıklı ailelerinin kızları gibi 18 yaşına geldiğinde sosyeteye takdim edilmesinin ardından kendisi için uygun eş arayışlarına giriliyor. 1914 yılında archibald christie ile evleniyor. çiftin ilk yıllarda mutlu görünen evliliği 1920'lerde aldatma olayları ile sarsılıyor. agatha'nın maddi bir takım zorlukları aşmak için kısa hikayeler yazmaya ve tanınmaya başladığı dönem. sonrasında yazdıkları keşfediliyor... agatha artık bildiğimiz, sevdiğimiz agatha christie...
1926 yılının 3 aralık günü agatha christie'nin aracı kapıları açık, kaza geçirmiş gibi yolun ortasında boş olarak bulunuyor. bir görgü tanığı, otomobilden çıkan kadını sağ gördüğünü söylüyor, ancak kadın ortada yok... kayıtlar araştırılıyor, otomobil christie'ye ait. dedektifler, her türlü olasılığı göz önünde bulundurarak, bölgede geniş çaplı bir araştırma başlatıyor ancak araştırma sonuçsuz kalıyor...11 gün sonra polis bir ihbarı değerlendirdiğinde agatha christie, yorkshire harrogate’deki lüks bir otelde, gazetede kendisiyle ilgili olarak yapılmış uluslararası boyuttaki araştırmalara ilişkin haberleri okurken bulunuyor. bu olağandışı davranış bir tür aymazlık, meydan okuma izlenimi uyandırıyorduysa da, kocası hemen konuya açıklama getirerek eşinin geçici bir amnezi yaşadığını ileri sürüyor. agatha christie odaya kayıt yaptırırken soyadını "neele" olarak vermiş. neele soyismi kocasının o dönem aşk yaşadığı kadının adı.
olayın ardından agatha christie evine dönüyor, kocası yapılan araştırmanın tüm masraflarını üstleniyor ve konu kapatılıyor. bu esrarengiz kayıp 11 gün agatha christie'nin şöhretini arttırırken aldatılma olayı da ortaya çıkmış oluyor ve çift boşanıyor.
bir iddiaya göre agatha christie o gün aracına kaza süsü verip kocasının sevgilisinin soyadını kullanarak aslında kocasının yaşadığı ilişkiyi afişe etmeyi ve hem kocasını hem de sevgilisini zor durumda bırakarak dönemin koşulları nedeniyle boşanmayı bu şekilde kolaylaştırmayı seçmişti. bir diğer iddiaya göre ise agatha christie mükemmel cinayet planı yapmaya çalışmış, prova yaparken tanınırlığı nedeniyle yakayı ele vermişti. agatha christie bu olaya ilişkin konuşmayı, yazmayı hep reddetmiş. ancak kızgın. kendi ifadesi ile 'ışıklar yandıkça unutmayacak, karanlıkta ise hep anımsayacak. '
yanındaki kadın okuyan herkesin tüylerini ürperten cinayetler tasarlıyor, hayal edebiliyor ki yazıyor...şu erkeklerin aptallığa varan korkusuzluklarına bazen akıl ermiyor...
konuyla ilgili bir kaç kitap var, türkçesi iyi mi bilemiyorum ancak orijinal dilinde iyi olanlardan biri için (bkz: agatha christie and the eleven missing days - jared cade) -
abdulhamit'in agatha christie romanlarını okuduğu söylenir. -
klasik poliseye kitaplarindan biraz daha farklidir kitaplari. katilleri parmak izi gibi benzeri kanitlarla cozmeye calismiyor olmasi belki de bu kadar sevilmesini saglamistir. sanki isin icinde biraz da psikoloji varmis gibi geliyor (belki de sadece bana oyle geliyor).
hedefim butun kitaplarini okumak. -
polisiye edebiyatin temel taslarindan birisidir yani polisiyeyi bir edebi urun haline getiren sahislardandir ama yeni kesfetmis genc arkadaslar klasik polisiyeden farklidir demis kitaplari icin. polisiyeyi arka sokaklardan (dizi olan) ogrenen yeni nesile farkli gelmesi normal ama klasik polisiye nedir acaba merak ettim. bir de dunun en beğenilen yorumlarina sokmuslar girdiyi.
kisaca doyle, poe ve christie polisiye edebiyati beslediklerinde parmak izi, kan tahlili, yun, tuy, yumak daha kullanilabilecek seyler degildi. yani senin klasik polisiye edebiyat sandigin parmak iziyle suclu bulmak polisiye edebiyatta yeniliktir. klasik polisiye akil yurutme, tume varim uzerine kurulmustur ki bunun babalari zaten sherlock'u, poitrot'u, dupin'i yaratmistir. bunlari okumadan polisiye edebiyati uzerine cok konusma istersen.