asaf halet çelebi

Kimdir?

"ilhamını asya, tasavvuf ve dinler tarihinin ünlü kişilerinden, eski doğu medeniyet ve masallarından alan egzotik şiirleriyle tanınmış cumhuriyet devri şairidir.

gençlik yıllarında divan edebiyatından etkilendi. on sekiz yaşlarına kadar aruz vezniyle klasik divan şiiri tarzında rubai ve gazeller yazdı; ancak bu şiirlerle o günkü edebiyat anlayışında bir yenilik yapılamayacağını anlayarak bundan vazgeçti. 1937'den sonra serbest ölçü kullanmaya ve batı şiirinin tekniklerine yönelmeye başladı.

yeni şiir akımının önde gelen dergilerinden ses, hamle, sokak, servet-i fünun-uyanış'ta ve gün gazetesinde 1938-1941 yılları arasında ilk şiirleri yayınlandı. bu şiirlerinde ergenlik çağına ait duygular, çocukluk, masallar ve tekerlemelerin gerçeküstü dünyası gibi temaları kullandı; soyut şiirin o dönemdeki tek temsilcisi oldu. ilk defa 1939 yılından itibaren yayımladığı ve kapalı garip ifadesiyle devrin şiir okuyucusunu yadırgatan yeni şiirleriyle edebiyat çevrelerinin dikkatini çekti.şair, mensur şiir ya da şiirsel düzyazı olarak adlandırılabilecek bir tarzda da kalem denemelerine girişmiştir. ilk örneğini 1938 yılında yayımlanan "kasap" ile verdiği bu tarzda sekiz metin yazdı.

çelebi, 1940'tan sonraki türk şiirine daha çok ses yankılanmaları yoluyla, islam tasavvufu ile eski doğu din ve kültürlerinden aldığı yeni tem ve motiflerle değişik bir söyleyiş getirdi.[6] bütün bir insanlık tarihinden izler taşıyan ve tadına varmak için ilgili tüm kültürlerden haberdar olmayı gerektiren şiirler yazdı. hırsız, trilobit ve cüneyd adlı şiirlerinin fransızca çevirileriyle birlikte 45 şiirin bulunduğu he'nin (1942) ardından aynı çizgide on şiirin yer aldığı lamelif'i (1945) yayımladı.

1940’larda liberal hatta sosyalist kimlikli yayın organlarında yazıları yayımlanan çelebi, özellikle haftalık gün gazetesindeki yazılarında, dönemin başlıca tartışma konusu olan eski-yeni meselesini işledi; eski kuşakları oldukça sert ifadelerle yerdi. doğulu sanatçılara yönelik incelemeleri ve kitap tanıtma yazıları yazdı. 1940-1942 yıllan arasında resim, müzik ve bilimle ilgili yazılar da kaleme aldı. 1942-1949 arasında yazılarına ara veren sanatçı, 1949’dan itibaren muhafazakâr dergilerde adını duyurmaya yöneldi. ilgisi hint edebiyatı’na yöneldi ve işlediği konulara islami cepheden bakmaya başladı.

bütün şiirlerini topladığı ve daha önceki kitaplarında yer almayan sekiz şiiri içeren om mani padme hum (1953), 1953’te yayımlandı. yeditepe (1950), istanbul (1954-1956) ve türk sanatı (1958) dergilerinde şiirlerini yayımlamayı sürdüren asaf halet, istanbul dergisinde yayımladığı benim gözümle şiir davası (temmuz-aralık 1954) adlı altı makalede poetikasını açıkladı. ses, imge, anlam ve düşünce olarak kültürler arası ve metinler arası bir nitelik taşıyan şiirleriyle asaf hâlet, türk şiirinde "modern-gelenekçi" tavrın temsilcisi oldu."