-
proton için de geçerli olabilecek bir soru. mesela oksijenle karbondioksit aynı değiller. aynı parçacıkların farklı bileşimleri ile farklılaşmışlar olarak biliyoruz. -
elektronları ben gezegenlere benzetiyorum. atomlarıda yıldız sistemlerine. evrenimizin küçülmüş hali gibiler.
boyutları küçüldükçe aynı oranda hızlarıda artıyor. buda bizden pek farkları olmadıklarını söylüyor. hatta bizde bir nevi bir elektronun üstünde yaşıyor olabiliriz. o zaman bizim elektron diye adlandırdığımız küçük taneciklerinde üstünde küçük canlılar yaşıyor olabilir. belki onlarda bizim yaptığımız gibi kendi evrenlerini gözlemleyip diğer galaksilerde üstün zekalı canlı arıyorlardır.
neyse bu kadar saçmaladıktan sonra sorunun cevabı "bana göre" elektronlar aynı değildir. tıpkı hiçbir gezegenin birbirinin aynısı olmaması gibi. -
elektron bildiğim kadarı ile eksi yüklü parçacıktır. tüm elektronlar eksi yüklü olacağından, bir parçacığın eksi yüklü olmasıyla ona elektron denmesinden hareketle aynıdır diyebiliriz. fakat fiziksel olan hiçbir büyüklüğün kesin olmamasından hareketle hiçbir şeye bir diğerinin aynısıdır diyemiyorum. -
görünüşü aynı olsa bile yinede derinlerde fark vardır ama biz bilemeyiz "bence". belki o farkı algılayacak seviyeye gelmedi daha bilim, belkide hiç anlamayacağız. çift yarık deneyi gibi dalga parçacık ikiliği teorisi gibi şaşırtıcı sonuçlar elimizdeyken şimdilik emin olamayız. fakat yinede bir düzenin olduğu acıkça belli.
o yüzden;
"elektron var elektron'dan içeri. "
diyebiliyorum. -
çok basit bir sorum var; ne açıdan?
iki olguyu kıyaslıyorsanız, ne açıdan kıyasladığınızı açıklamanız gerekir. mesela, bütün elektronlar kütle açısından aynıdır; ama konumları açısından farklıdır.
neredeyse bütün insanların iki gözü iki kulağı var hepimizin anatomisi aynı, ama duygusal açıdan hepimiz farklı olabiliriz.
elektron dediğiniz quark denen yapıtaşlarından oluşan bir malzeme. hepsinin kütlesi, çapı, konumu, vb. ölçülebiliyor. genelde de belli çerçevelerde çıkıyor.
ne açıdan farklılık aradığınızı söyleyin, size olup olmayacağını söyleyeyim.
fakat;
hiçbir elektron "sebepsiz" yere biryerlerden fırlamayacağı gibi, sizinle muhabbete girerek bilimin nedenselliği ile dalga falan geçmez. popüler bilim kitaplarının arka kapaklarını okuyup götünüzden element uydurmayın. elektronların hareketlerine o kadar hakimiz ki, spinlerindeki rezonansları ölçüp bunları spektroskopide kullanabiliyoruz. şimdi ayarlarınızla daha fazla oynamadan adam gibi soru sorun lan -
en basitinden suyu düşünelim. bir oksijen iki tane de hidrojen bir araya gelip bağ yapınca su oluyor bildiğiniz gibi. bu bağlar elektronların ortaklaşa kullanılmasıyla oluşuyor (kovalent bağ, orta okul konusu). elektronların atomdan atoma farklılık gösterdiğini düşünsek bu ortaklaşa kullanımda sorunlar olabilirdi.
o kadar basitlikten biraz daha derine inelim şimdi. tüm bu elementler nasıl oluştu? nerede oluştu? buna bakmak lazım. yıldızlar hidrojenden oluşan dev kürelerdir bildiğiniz gibi. füzyon tepkimeleriyle bu hidrojenler helyuma dönüşürler ve mükemmel bir enerji açığa çıkarırlar. zamanla bu helyumlarda füzyon tepkimeleriyle daha ağır elementlere dönüşürler. olay bu şekilde ilerler. ve bildiğimiz ağır elementler zamanla meydana gelmiş olur. yani temelde tüm elementler hidrojen atomlarının birleşmesiyle oluşmuştur. bu durumda kökeni aynı olan elementlerin elektronlarının, protonlarının ya da nötronlarının birbirlerinden farklı olduğunu düşünmemek gerekir.
ha eğer düşünce, elementten elemente bir farklılık değil direkt tek bir atomun içindeki elektronların birbirlerinden farklı olduğuysa bence o da tuhaf bir düşünce. aralarında bir farklılık olmaları durumunda atom için bir polarizasyon meydana gelme ihtimali çok yüksek olurdu. ama bildiğimiz kadarıyla başka bir atomun etkisine girmedikçe atomlar kendi içlerinde (elektron akışı yönünden) dengeli bir hareket sürdürüyorlar. -
atomun yapıtaşları her atomda birbirinin aynısıdır (özdeş), sadece miktarları değişir. (orta okul fiziği?)