-
tez-antitez-sentez olarak özetlenir. en güzel yanı nihayet sentezin de tekrar teze dönüşmesi. insanın içini rahatlatıyor sonsuzluk. -
ünlü filozof parmenides'in öğrencisi zenonun ortaya çıkardığı (zenon paradoksları) söylenen fakat sokratesinde kullandığını bildiğimiz, septisizmle de ilintili bir tekniktir.bir olgunun gerçekliğini içinde bulundurduğu zıtlıklarla, eleştirel yaklaşımlar getirerek çözümlemeye, sorulara cevap bulmaya çalışan düşünce biçimi. eğer ortada bir gerçeklik, bir varlık ya da bir tez varsa, mutlaka bir tezatı da vardır ve hatta bu zıtlık gerçekliğin ya da düşüncenin kendi içerisindeki çelişikliktir. bir düşüncenin gerçekliğini anlamak ve ispatlamak için belirli aşamalardan geçirilerek, bu çelişkilere sorulan sorulardan yeni kapılar açarak bakmayı sağlayan sistem.
tez, antitez, sentez, analiz sıralaması ile uygulanır.
(bkz: idealist diyalektik)
(bkz: diyalektik materyalizm)