edgar allan poe

Kimdir?

19 ocak 1809 - 7 ekim 1849 arasında yaşamış, abd'li şair, kısa öykü yazarı, editör ve edebiyat eleştirmeni.

amerikan gotik edebiyatın öncülerinden biridir. abd'nin ilk kısa hikâye yazarlarından olan poe modern anlamda korku, gerilim ve polisiye türlerinin de öncüsüdür.

başlıca eserleri

hikayeleri:

altın böcek
amontillado fıçısı
berenice
diri diri gömülüş
eleonora
gammaz yürek
girdaba iniş
hans pfaall diye birinin benzeri görülmemiş serüveni
kalabalıkların adamı
kara kedi
kızıl ölümün maskesi
kuyu ve sarkaç
ligeia
marie rogêt'nin sırrı
metzengerstein
morella
morgue sokağı cinayetleri
oval portre
uzun sandık
william wilson
şişede bulunan not

romanları:

nantucketlı arthur gordon pym'in öyküsü

şiirleri:

a dream within a dream
annabel lee
eulalie
kuzgun
lenore
ulalume

(viki)


  1. gidelim paraya kıyıp tüm öykülerini alalım arkadaşlar, hayatınızda hakkederek harcadığınız nadir 70 80 tllerden olacaktır.
  2. "çöken karanlığın derinliklerinde, uzun süre durdum orada,
    merak ederek, korkarak, şüpheye düşerek ve hiçbir ölümlünün cesaret edemediği rüyaları düşleyerek..."
  3. çağdaşı thomas wyatt 1838'de "konkoloji rehberi" isimli kitabını yayımlar ve bir sene sonra da kitabının daha kısa bir kopyasını bastırabilmek için yayıncısına başvurur. ancak yayıncısını wyatt'ın bu talebini reddeder. bunun üzerine o yıllarda edebiyat eleştirmeni olarak bir hayli tantana koparan poe ile görüşür. poe, wyatt'ın isteği üzerine (hayatı boyunca yakasını bir türlü kurtaramadığı fakirlik yüzünden) "konkoloji uzmanının ilk kitabı" adıyla yayımlanacak olan bu kısaltılmış baskının yazarı olarak görünmeyi kabul eder. hatta bir süre sonra kitabın ikinci baskısı bile yapılır. ne acıdır ki, poe'nun hayatı boyunca ikinci baskıyı yapmış tek kitabı aslında kendisine ait olmayan, "konkoloji uzmanının ilk kitabı" adlı kitap olur.
  4. eserlerini okurken çoğunlukla enstrümantal müzik yapan (bkz: nox arcana) grubunun parçalarını dinlemeyi özellikle sevdiğim yazar. grup, shadow of the raven albümleri için internet sitelerinde şöyle bir açıklama yapmıştır: "a haunting tribute to edgar allan poe that weaves a lush musical tapestry of victorian elegance and gothic nightmares." poe'dan haz alanların albüme göz atmalarını tavsiye ederim.
  5. fantastik kitap yayınları, hikâyeleri derleyip kitap haline dönüştürmüş. ben de külliyatı edinmek üzere morgue sokağı cinayetleri adlı kitabı aldım. ilk poe okuyuşum olacaktı. kitap içeriği morgue sokağı cinayetleri, kara kedi, marie rogêt'nin sırrı ( ki kitap da marie roget'in gizemli kayboluşu diye çevrilmişti ), altın böcek hikâyelerinden oluşuyor. lakin o kadar berbat çeviri ve hatalar var ki, resmen kendi kendime cümleleri tamamlar vaziyetteydim. ne okuduğumdan adam gibi bir şey anlayabildim ne de tam konsantre olabildim. düşük cümleler, berbat imlâlar, harf eksiklikleri, cümle ortasında büyük harfle başlamalar, cümlenin devamında bir satır atlanarak devam etmeler vs vs... çok kötü bir yayınevi seçiminden sonra poe okumak işkenceye dönüştü adeta. umarım bu kötü başlangıç, sıkı bir okuyuculuğa dönüşür. yoksa, allah'ı var güzel hikâyeler kurgulamış edgar allen poe!

    son olarak, benim gibi yapma! fantastik kitap denen kitap katili yayınevinden okuma!
  6. kuyu ve sarkaç öyküsü enfestir. bu öykünün benzeri doğu edebiyatında da var. bilmiyorum bir bağlantısı var mı ya da etkilenme söz konusu mu. bu konuyu araştırıp duzenlerim yine burayı.
    poe sadece gotik edebiyatın değil, öykü türünün de en iyileri arasındadır. henüz tüm eserlerini bitirmedim ara ara okuyorum, bitmesin diye.
  7. poe ve kuzgun

    "poe'nun ünlü kuzgununun ilham kaynağı aslında charles dickens'ın evcil hayvanıydı. dickens'ın geveze kuşu "grip", yazarın roman serisi olan barnaby rudge'da bir karakter olarak karşımıza çıkar. poe bu eseri 1841'de okumuş ve dickens'ın konuşan kuzgun kullanımına iltifat etmişti. poe'ya göre kuzgun öyküde daha büyük rol almalıydı. dickens ile poe 1842'de ilk ve son defa buluştuklarında, sevilen kuş yeni ölmüştü. (kuzgun dickens'ın ahır yakınında kapağı açık halde bıraktığı boya şişesinden boya içmişti.) dickens acıklı hikayeyi poe'ya anlattı; poe ise o gece evine döndü ve bir süre önce bir kenara kaldırdığı "lenore'a" adlı şiirine, uğursuz laflar eden bir kuzgun ekledi. "lenore" ismi, meşum kara kuşun ünlü mantrası haline gelen "nevermore" sözü ile kusursuz bir kafiye oluşturuyordu."

    secret lives of great authors (2008)
    zadig