1. tiberius ve gaius gracchus, plutarkhos’un kitabının etkisiyle gracchus kardeşler olarak anılmıştır. asil bir aileye mensuplardır.

    tiberius gracchus, 3. kartaca savaşı’nda askerlik yapmış ve yüksek bir mevkide memur olarak siyasete atılmıştır. halk meclisini tarafına çekerek tribünlüğe seçilmiştir. askeri seyahatlerinden gördükleri üzerine de toprak reformuna kalkışmıştır. toprak mülkiyetini sınırlandırmış ve eşit paylaştırmıştır. ama toprak dağıtılan köylünün bu toprakları işleyecek gücü yoktu o dönem. görevleri dahilinde olmayan maliyeye de el atmıştır, köylülere destek olmak için. bu hareketi başından beri olumsuz bakan senatonun tepkilerini daha da büyütmüştür. ertesi yıl da aday olacağını söyleyip yeni yasaları ima etmesi senatörleri harekete geçirmişti. senatörler clientlerin yardımıyla tiberius gracchus ile 300 adamını öldürmüştür. tribünlüğün dokunulmazlığı çiğnenmiş, ilk kez ölümle siyasal çatışma bastırılmıştı. bu olaydan sonra politikacıların özel ordu (aslında çete halinde birlik) bulundurması roma siyasetinde süreklilik kazanmıştır.

    ölümüyle tiberius’un reformları yürürlükte kalmadı. on yıl sonra kardeşi gaius gracchus tribünlüğe aday oldu. gaius, reform hareketini özel mesele haline getirmişti. verdiği söylevlerle büyük kitlelerin desteğini almış ve tribünlüğe seçilmiştir. senatoya kin duyarak harekete geçmiştir.
    toprak reformunu tekrar yürürlüğe sokmuş, halkı kendine bağlayabilmek adına lex frumentaria (tahıl kanunu) çıkarmıştır. bu yasayla halk pazar fiyatının altında almıştır ürünleri. senatonun görevini sınırlaması ve yurttaşlıkla ilgili önerileri, çevresinin desteğini çekmesine neden olmuştur. üçüncü kez tribünlüğe seçilemeyince senato, yasaları iptal edip, gaius ve 3000 adamını öldürmüştür.

    bu girişimlerin başarısızlıkla sonuçlanmasının en önemli nedeni ordusuz oluşlarıydı. kanuni gözükse de devrimci hamlelerdi yaptıkları.

    gracchuslar için tarihçi momigliano, journal of roman studies’de ''pek az devrim liderleriyle açıklanabilir, liderlerin incelenmesi gerekli fakat kendi başına yeterli değildir.'' der. gracchuslar olmadan değerlendirmez bu hareketi.
    brunt’a göre gracchuslar, yurttaşların yoksullaşması, köle mülkiyetinin artması, her zaman roma ekonomisinin omurgası olan köylülüğün gerileyişi gibi sorunlarla ilgileniyordu. kimileri gracchusları öneme kavuşturan alt tabakanın mücadelesini siyasi düzleme taşıyan önderlikleriydi der. dönemin düşünürü cicero pek çok eserinde gönderme yapar. gracchusların devrimci tribün yönetimini sertçe eleştirir.
    sezgi