Kimdir?
karl heinrich marx 19. yüzyılda yaşamış filozof, politik ekonomist ve devrimci. komünizmin kuramsal kurucusudur. birçok politik ve sosyal konuda fikri olmakla beraber, en çok komünist manifesto'nun (1848) giriş cümlesinde özetlediği tarih analiziyle tanınır: "şimdiye kadarki bütün toplumların tarihi, sınıf savaşımları tarihidir." marx, bütün sınıflı toplumlarda olduğu gibi kapitalizmin de kendini yok etmeye yol açacak içsel dinamikler barındırdığına inanırdı; onun düşüncesine göre, nasıl ki kapitalizm eskimiş feodalizmin yerini aldıysa, sınıfsız bir toplum olan komünizm de "devletin proletaryanın devrimci diktatörlüğünden başka bir şey olmadığı" siyasal geçiş sürecinden sonra onun yerini alacaktır. marx, sosyoekonomik değişimlere belirli bir tarihsel zorunluluk perspektifinden bakardı; ona göre kapitalizm, yapısal durumunun dinamiği ve çatışması sonucu yerini komünizme kesin olarak bırakacaktır: "modern sanayinin gelişmesi, burjuvazinin ayaklarının altından bizzat ürünleri ona dayanarak ürettiği ve mülk edindiği temeli çeker alır. şu halde, burjuvazinin ürettiği, her şeyden önce, kendi mezar kazıcılarıdır. kendisinin devrilmesi ve proletaryanın zaferi aynı ölçüde kaçınılmazdır." (komünist manifesto) marx, bu değişimin organize bir devrimci hareketle geleceğini düşünür; bu değişim, ancak uluslararası işçi sınıfının birleşik hareketiyle meydana gelecektir: "bize göre komünizm, ne yaratılması gereken bir durum, ne de gerçeğin ona uydurulmak zorunda olacağı bir ülküdür. biz, bugünkü duruma son verecek gerçek harekete komünizm diyoruz. bu hareketin koşulları, şu anda varolan öncüllerden doğarlar." (- alman ideolojisi) marx yaşadığı dönemde dünya çapında ünlü bir isim sayılmasa da, ölümünden kısa bir süre sonra düşünceleri dünya işçi hareketine yön vermiştir. marksist bolşeviklerin rusya'da ekim devrimi'ni gerçekleştirmesi bunun en büyük örneğidir. 20. yüzyılda dünyada marksist düşünce hemen hemen bütün ülkelerde taraftar bulmuştur. marksizm, akademik ve politik çevrelerde en çok tartışılmış konulardandır.
-
gecmis 3 bin yila baktigimda degeri paha bicilemez gordugum uc kisiden biri. digerleri; sigmud freud ve charles darwin. bana gore birisi hayvan olan insani, digeri insan olan insani ve de marx toplumdaki insani net sekilde cozumlemis, insanligin ufkunu uc bes yuzyil oteye tasimislardir. -
sağlam göz varmış, nasıl baktıysan artık, öğret de biz de bakalım bir şey görebilecek miyiz? şaka bir yana, marx'a nasıl bakmalıyız? wallerstein'ın tarihsel kapitalizm'e^:historical capitalism - immanuel wallerstein ^ yazdığı önsözde enfes bir perspektif sağladığını düşünüyorum. uzun olsa da buraya aktarmamda fayda var: "marx, modern düşünsel ve siyasal tarihte anıtsal bir kişidir. bize kavramsal bakımdan zengin, törel bakımdan esinleyici, büyük bir kalıt bırakmıştır. bununla birlikte marx, marksist olmadığını söylediğinde kendisini ciddiye almalı, buna bir şaka gözüyle bakıp geçmemeliyiz. marx, yandaşı olduğunu açıklamış pek çok kişinin bilmediği bir şeyi, kendisinin bir 19. yy insanı olduğunu ve ufkunun kaçınılmaz bir biçimde bu toplumsal gerçeklikle sınırlandığını biliyordu. çoklarının bilmediği bir şeyi, kuramsal açıklamaların yalnızca, açık ya da örtük olarak saldırıya geçtikleri alternatif açıklamalarla ilişki içinde anlaşılabilir ve kullanılabilir olduğunu, başka öncüllere dayalı başka sorunlara ilişkin açıklamalar karşısında ise tümüyle ilgisiz kaçtığını biliyordu. çoklarının bilmediği bir şeyi, çalışmalarının sunuluşunda, kapitalizmin eksiksiz bir sistem olarak anlatılmasıyla (böyle bir sistem tarihsel olarak hiç bir zaman var olmamıştır) kapitalist dünyanın somut gündelik gerçekliğinin çözümlenmesi arasında bir gerilim olduğunu biliyordu. bu nedenle, marx'ın yazılarını anlamlı olabilecek tek biçimde, bildiği kadarını bilen bir kavga yoldaşının yazıları olarak, kullanalım." -
(bkz: why marx was right - terry eagleton) -
iyi ki doğmuşsun çığır açıcı
(bkz: 5 mayıs 1818) -
ateşi çalın bence, ateş iyidir! -
(bkz: karl marks-marksizmin bir açıklaması ve kısa bir biyokrafik özeti - v.i. lenin) -
modern zaman kahini. karşında oturup konuşsa sabaha kadar dinlersin öyle de otoriter bir karizmaya sahip. -
sabahın köründen akşama kadar londra kütüphanelerinde dirsek çürüten, sırtında çıkan yaralar nedeniyle kapital'in bir kısmını ayakta yazmak zorunda kalan, çocukları yetersiz beslenmeden ölen, kızını çalışma istidadı görmediğini düşündüğü adamla evlendiren ve ileri görüşlülüğü en azından damadının yazdığı kitap adıyla tescillenen -paul lafargue-tembellik hakkı-, dostu engels'in yardımlarıyla hayatını idame ettiren ve yazdığı kitapların kitaplarını yazarken içtiği tütünün parasını dahi karşılamadığını söyleyen bir acayip kişi, tüm zamanların en etkili birkaç düşünüründen biri. -
genel yanlış kanının aksine; kendisi das kapital'de komünizmi yada sosyalizmi anlatmaktan çok, adam smith'in tanımladığı kapitalizm'i iktisadi veriler eşliğinde çürütmüştür.sermayenin oluşum sürecini metadan alıp siyasi bir güç olarak kullanılmasına kadar bilimsel temellere dayanarak anlatmıştır. -
2008 yılında özelde avrupa'da genelde dünyanın bir çok ülkesinde yaşanan ekonomik kriz sonrası kapitalist sistemlerin çöküşleriyle sosyalizme mecbur kalacaklarına dair kehaneti gerçekleşmiş olacak ki das kapital satışlarında patlama yaşanmıştı. http://www.dw.com/tr/kriz-marx%C4%B1n-kapitaline-ilgiyi-artt%C4%B1rd%C4%B1/a-3721396
2008'den sonra bir çok avrupa ülkesi adından korkulan sosyalizmi telafuz etmese de sosyalizmin ekonomik kuramlarını iç ekonomilerinde uygulamaktadırlar. Dış ekonomilerinde ise her zamanki kapitalist sömürge anlayışı devam etmektedir. Öyle ya içeriyi finanse etmenin yolu dışarıyı dolandırmaktan geçiyor.