-
- okudum
- okuyorum
- okumak istiyorum
-
youreads puanı (8.50)
"uygarlık ve kapitalizm ezelden beri var olmayan ve belki de ebediyete kadar sürmeyecek iki kavram daha doğrusu bu iki kelimenin arkasında gizlenmiş veya açıkta duran koskoca iki kavram ailesi soyu."
-
“kategori”, “ifade, deyi, yüklem” anlamlarına gelen bir sözcük.
varlık hakkındaki bilgimizin, varlığı yargılayışımızın özellikleri, varlığın varolma çeşitlerini anlamamızın yardımcıları.
aristoteles on kategoriden bahsediyor: töz, zaman, mekân, durum, iyelik, ilgi, nicelik, nitelik, etki ve edilgi.
kant’ın on iki kategorisi var. kant, dört ana başlıkta inceliyor kategorileri: nitelik, nicelik, ilişki ve kiplik.
hartmann ise bu konuda en mantıklı şeyleri söylemiş. ona göre kategoriler varlık tabakalarına göre değişiyor. anorganik, organik, psişik ve geistik varlık tabakalarının kendilerine özgü, bazıları ortak ve değişken kategorileri var. ayrıca hartmann, kategori kanunlarından da bahsediyor: tekrarlanma, değişme, novum, aralık, güçlülük, bağımsızlık, madde ve hürlük kanunları.
bu üç felsefecinin ontoloji görüşleri, kategoriler üzerinden karşılaştırılabilir. -
aristoteles için varlığın varolma tarzları ve bir ifadenin dile getirilebilmesinin koşulu bu kategorilerden en az birinin öznede içeriliyor olmasından geçer. ancak kant kendi transandantal felsefesinde aristoteles'in uzam ve zaman dışındaki diğer kategorilerini 'rapsodik' olarak nitelendirir; çünkü bir numenden diğer tüm şeyler soyutlansa bile onun uzamsallığı ve zamansallığının şeyde zorunlu olduğunu saf aklın eleştirisi ve prolegomena eserlerinde göstermiştir. dolayısıyla uzam ve zaman kategori değil duyusallığın saf görüleridir. bu yüzden aristoteles'in eserinin sadece analitik felsefe açısından geçerliliği vardır.