bir propaganda aracı.
dünyada eleştirilecek bir şeyler olduğu müddetçe, mizahta var olacaktır.
(bkz: lubok)

rusyanın kaderini değiştiren deli petro, okuma yazma bilmeyen halkına, yaptığı yenilikleri anlatmak için elle çizilen karikatürleri kullanmıştır.
rusya, 18 yy da napolyon tarafından işgal edilince, propaganda gücü olarak görevini başarı ile yerine getirdi luboklar. napolyonu gülünç halde tasvir eden luboklar, o dönem yaklaşık 200 tane kadar yapıldı.
düşman hem acımasız, hem korkak tasvir edilmiş ve halka bu ''salaklarla'' mücadele cesareti aşılanmıştı.

https://kukovenko.ru/borodino/karikatura-vremen-otechestvennoj-vojny-1812-goda