hakkında sırları koruyan, hayvan vücudun en karmaşık, en klas sahibi hücreleri.

insan beyninde 86-100 milyar arası nöron olduğu ve her bir nöronun başka 1.000-10.000 nöron ile bağ yaptığı biliniyor bugün.

temel olarak üç kısımdan oluşuyor:

1. dentrit: başka nöronlardan bilginin alınmasını sağlıyor. sinyali hücre gövdesine iletiyor.

2. hücre gövdesi veya soma: dentritlerden gelen verilerin işlenip, cebirsel bir takım sihirlerle öneminin hesaplanıp, başka nöronlara iletilip iletilmeyecegine karar verilen kısım. eğer sinyal fazla önemli değilse (eşik değeri aşamıyorsa) sonraki kısımlara iletilmiyor.

3. akson: somada işlenen verinin diğer nöronlara aktarıldığı kısım. uzunluğu 1 metreye varabiliyor. bacaktaki bir kası oynatmak için, beyinden kasa kadar çat diye sinyali iletebiliyor bu kısım.

nöronlar ve nöron toplulukları hakkında ilginç olan bir şey de o denli büyük bir karmaşanın içinden veriyi düzene sokup gerekli yerlere tam da gereken sinyali yollayabilmeleri.

mesela siz hiç yürürken ah şu flexor'u önce kasayim, sonra da şu extensor'u kasarim, bacak ileri gider sonra da şu şu kaslarımla diğer bacağımı ileri atarım diye düşündünüz mü? hayır. adım atmayı düşündünüz. adım atma düşüncenizi bir nöron yakaladı ve onu 50 tane nörona pasladı. bu 50 nöron da sırayla hangi kasların kasılacağını otomatik olarak hesaplayıp bacağininızı hareket ettirdi. bacağın hareket ettiği bilgisi bacaktaki nöronlar tarafından geri getirildi sonra o nöron yeniden isteği yakaladı... diye devam eden bir işlem.

ayrıca insanın iki ayak üzerinde dik durabilmesi, tam anlamıyla biyolojik bir mucizedir. insanı insan yapan en önemli biyolojik olayların başında gelir. ayakta durmak/dengede kalabilmek için koskoca bir kompartman çalışır ve veri bütünü işlenir. sırttan bacaklara kadar bir sürü kas, dengenin korunması için mükemmel bir dengede tutulur. bunlar otomatik olarak gerçekleşir. aradan bir elemanı çıkarırsanız işlevin aksadığına şahit olabilirsiniz. mesela ayakta gözleriniz kapalı olarak beklemeye başlayın. ne kadar dayanabildiginizi ölçün.

bugün başarılı diye tabir ettiğimiz tüm bilişim uygulamaları, nöronların çalışma mekanizmalarının taklitlerini kullanan uygulamalar. (bkz: neural network) . (bkz: google) (bkz: facebook)