-
"tengri teg tengride bolmış türk bilge kagan bu ödke olurtum" şeklinde bir cümleyle başlar.
günümüz türkçe'siyle: (ben), tanrı gibi gökte olmuş türk bilge kağan, bu zamanda tahta oturdum. -
üzerinde kıgızlar oğuzlar göktürkler ve çinlilere ait bilgiler yer alır.türk tarihinden çinlerin türkler 'e karsı politikalarından, kağanın ve halkın karşılıklı sorumluluklarından bahseder.vezir tonyukuk bilge kağan ve kültigin adına dikilmiktir. sosyal devlet anlayısı hakkında bilgi verır.w.thomsen tarafından latin alfabesiyle çevrilmiş ve danimarka kraliyet ailesi tarafından açıklanmıştır. -
göktürkçe'nin bilinen ilk yazılı örneklerinden her ne kadar 8. yy. başlarında dikilen bu taş yazıtlar sayesinde haberdar olsak da, yazıtlarda kullanılan dilin zenginliği ve alfabenin özgünlüğü türk dili ve alfabesinin tarih sahnesine çıkışının bilinenden çok daha önce olduğunu göstermektedir. -
tdk'nın bastığı bir kitapta baştan sona okuma şansı buldum. dilini çok beğendim, beni içine aldı. tabii zamanla silinen, tahribata uğrayan anıt parçaları yüzünden bazı yerler yarım çevrilmek zorunda kalmış ama bu fazla sorun oluşturmuyor. bütünü itibarıyla okunması gereken hem destan hem de tarihi belge niteliğinde bir anıttır. en çok beğendiğim kısım ise kardeşi kül tigin'in ölümü üzerine bilge kağan'ın, onun adına anıt dikerek orada ölümsüzleştirdiği şu söz oldu: "öd tengri yaşar kişi oglı kop ölgeli törümiş." günümüz türkçesinde "zamanı sadece tanrı yaşar, insan ise ölmek için doğmuştur/türemiştir." anlamına gelir. -
19. yüzyılda keşfedilen yazıtların türk tarihi için tartışılmaz bir öneme sahip olduğu malumdur.
anlaşılması konusunda yazıtların bir yüzünün çince yazılmış olması etkilidir. yazıtta devlet töresine, yapısına, türk toplumuna ait kıymetli bilgiler bulunur. -
türklerin ilk anayasasıdır.