parrhesia



  1. eski yunan ve roma metinlerinde görülen parhesia, konuşma özgürlüğü diye çevrilmiştir, pan ve rhema’dan oluşan parrhesia’nın kelime karşılığı “her şeyi söylemek”tir.
  3. kavramın düz çevirisi, özgür konuşma, dürüstlük veya açık sözlülüktür. fakat platon bu tip bir anlayışı ağzı olan konuyor ya da boşboğazlık seviyesinde değerlendirmiş. bunun nedeni de demokratik site hakkındaki, "farklı çıkarlar, tutkular arasında dağılmış, tamamen parçalanmış uyumsuz bir karışımdır" görüşünden ileri geliyor. dolayısıyla burada olumsuz bir anlam kullanılmış. bireylerin özgür konuşmasını bilgi eksikliği olanların da çok konuşması nedeniyle gereksiz görmüştür.

    foucault bu konuya iki ek yaparak olumlu bir anlama ulaşmaya çabalamıştır. ilki kişinin doğruluğa kendini nasıl bağladığıyla ilgilidir. ben özgürce doğru olduğuna inandığım şeyleri ifade ediyorum ama bunlar beni nasıl bağlıyor? yani buradan çıkan anlam şu; doğru söyleyen kişi bu doğruluğu samimiyetle söylediğine tereddüt etmemeli ve gerekirse bu doğrunun kendini bağlamasını sorun etmemeli. kısacası sonradan durum değiştiğinde kıvırmamalı. ikincisi ise inandığı hakikati dile getiren kişinin birtakım tehlikeleri göze alabilmesidir. dolayısıyla cesaret gerektiren bir konu olmalıdır. ya arkadaş çevresinden dışlanma durumu olacak ya tiran tarafından cezalandırılma durumu olacak bu gibi riskli etmenler olmalıdır. ortada cesaret gerektiren ve bağlayıcılığına güven duyulmayan bir zeminde parrhesia'nın bir önemi yoktur ve platonun bahsettiği boşboğazlığa girer.

    foucault'nun parrhesiastik oyun diye tabir ettiği söyleşide de bu iki ayrım öncül kabul edilir. ben doğruları söyleyerek bağlayıcılığını ve tehlikelerini göze alacağım ve karşıdaki kişi de bu oyuna icabet ettiğinde doğrular karşısında duyacağı acıyı gözeye alacak ve kabullenmeye razı olacaktır.

    günümüzde siyaset gündemi neredeyse akşam ne yesek muhabbetinin bile önüne geçtiği için bu nasihate kulak vermek gerekiyor. bir tartışmada ilk yapmamız gereken bu iki önkoşulu araştırmaktır. konuşan kişi her koşulda aynı şeyleri konuşabilir mi? ve konuşan kişi bu konuşmayı yaparken kendini herhangi bir tehlikenin içine atıyor mu? eğer cevap hayırsa bu özgür konuşma tam da platonun bahsettiği gibi boş konuşmadır, bu tartışma boş bir tartışmadır. tv programlarında ve siyaset sahnesinde gördüğümüz kişilerin çoğu parrhesiastes değil demokratik gevezelerdir.
    abi