stendhal

Kimdir?

daha çok mahlası stendhal ile bilinen fransız realist yazar.

marie-henri beyle (23 ocak 1783, grenoble – 23 mart 1842, paris), daha çok mahlası stendhal ile bilinen fransız realist yazar. marie-henri beyle, grenoble'da 23 ocak 1783 tarihinde burjuva bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. babası avukat cherubin beyle, annesi hanriette gagnon'dur. çok sevdiği annesi 1790 yılında, stendhal henüz yedi yaşındayken öldü. stendhal, disiplinli ve muhafazakar kimseler olan teyzesinin babasının etkisi altında büyüdü. 1796'da grenoble'da bir okula girdiyse de, 30 ekim 1799'da askeri okulun giriş sınavına katılmak için paris'teki, kuzeninin de çalışıyor olduğu savaş bakanlığı'na gitti. ertesi yıl ağır süvari birliğinde teğmen olarak italya'ya gitti. bu seyahati sırasında dimenico cimarosa ve gioachino rossini'nin müziğini ve vittorio alfieri'nin eserlerini tanıması için bir fırsat oldu. 1801'de ise napolyon bonapart'ın ordusunda görev alarak italya seferine çıktı. bu sefer sırasında bir komutanın asistanı olarak brescia'da üç ay kaldı ve bu sırada soylu ailelerin evlerinde bulundu; ki bu sürenin onun hayatında ne kadar önemli bir yer tuttuğu, sonradan yayınlanan günlüklerinden anlaşılmaktadır. yine bu zamanlarda yerel dergilerin yazarlarıyla tanışıp romantik edebiyatı öğrendi. 1802'de bu bölgeden ayrılarak almanya, avusturya ve rusya'da bazı askeri görevlerde bulundu, ama asla savaşa katılmadı. aynı yıl, hayatı boyunca aşık olduğu onlarca kadından ilki olan madame rebuffel'in peşinden marsilya'ya gitti. orada ticarete atıldıysa da başarısız oldu. bu ve bunu takip eden olayların ve yılların, kırmızı ve siyah romanının baş karakteri julien sorel'in karakterinin detaylarının çizilmesine büyük katkı sağladığı düşünülmektedir. 1812'de napolyon ile birlikte rus seferine katıldı ve moskova'nın baştan sonra yanışına şahit oldu. napolyon'un büyük ordusundan sağ kalmayı başaran az sayıdaki askerden olan stendhal, notlarının önemli bir kısmını, ordu rusya'dan geri çekilirken kaybetti. ayrıca o zamana kadar yüzlerce takma isim kullanan yazar, stendhal ismini bu sıralarda seçmiştir. 1814'te napolyon'un düşüşünden sonra milano'ya yerleşmiş ve burada da angéla pietragrua'ya aşık olmuştur. ertesi yıl parma'yı ziyaret etmiş ve bu seyahati, üçüncü romanı olan parma manastırı'na ilham kaynağı olmuştur. 1817'de ise italya'daki izlenimlerini anlatan ve italya'ya olan hayranlığının simgesine dönüşen roma, napoli ve floransa kitabını yazmıştır. 1818'de napolyon'un hayatı'nı yazmaya başlamıştır. bu sırada da mutsuz bir aşk yaşayacağı mathilde dembowski ile tanışmıştır. 1821'de ise yasadışı bir italyan örgütüne üye olduğu suçlamasıyla milano'dan uzaklaştırılmıştır. stendhal bunun üzerine batı avrupa'yı dolaşmaya başlamıştır. bu yolculuklar sırasındaki tecrübeleri, düşünceleri ve hisler, sonradan yazacağı romanların ana şeklini oluşturmuştur. 1827'de ilk roman armance'ı, üç yıl sonra da kırmızı ve siyah'ı yazmıştır. 1831'de ise trieste'ye giderek bir süre konsolosluk yapmıştır. 1839'da parma manastırı'nı yazmayı bitirdikten sonra, gençliğinde yaptığı italya seyahatlerinden birinde kaptığı frengi hastalığı etkilerini göstermeye başlamıştır. 1841'de geçici bir felce uğramış, daha sonradan da birçok benzer sıkıntılar yaşamıştır. ve paris sokaklarında yürürken bayılıp kaldırım kenarına yığılmasından birkaç saat sonra, 1842 yılının 22 mart'ı 23 mart'a bağlayan gecesinde vefat etmiştir. mezarı montmarte mezarlığı'ndadır.