-
- okudum
- okuyorum
- okumak istiyorum
-
youreads puanı (0.00)
norbert elias'ın başyapıtı uygarlık süreci, insanbilimleri literatürünün, onun ötesinde modern düşüncenin öncü ve kalıcı ürünlerinden biriidir. bu eserdeki zengin analiz, toplumsal yapıların ve kişilik yapılarının uzun dönemli değişimlerine ışık tutmaya çalışarak, sosyolojini, onunla beraber (sosyal) psikolojinin ufkunu genişletir. elias'ın gayreti, toplumsal değişimin, -neredeyse metafizik nitelikli- otomatik evrim/ilerleme tasarımlarına sığmayan, sahiden karmaşık ve sahiden uzun erimli bir macera olduğunu anlatmaktır. onu iyimser-idealist ve batı-merkezci bulanlar dahil, modernleşme süreciyle ilgili analizlere yeni bir bakış açısı -ve yeni bir malzeme- kazandırmıştır. elias uygarlık süreci'nin ilk cildinde, "uygarlık" ve "kültür" kavramlarının sosyal anlamlarının tarihsel oluşumunu inceler. sözkonusu sosyo-oluşumun önemli veçhelerinden biri "uygarlık"-"kültür" karşıtlıı ve bu karşıtlığın aşılmasıdır. ardından, "insan davranışlarının özel bir değişim biçimi olarak uygarlığı" ele alır. gündelik davranışları, adab-ı muaşeretin, doğal ihtiyaçlarla ilgili tavırların, değer ölçülerinin değişimine bakar... "duygu denetim modelleri ve standartları" ile, "utanma ve sıkılma sınırları"ndaki gelişmeyi gözler. bu süreçte özelikle özdenetimin bir uygarlık ölçütü olarak nasıl önem kazandığını gösterir.
-
2 ciltlik bir kültür tarihi eseri. bakın, kitabın orjinal adının "über den prozess der zivilisation erster band wandlungen des verhaltens in den weltlichen obersichichten des abendlandes" olması bile ne kadar önemli bir eser olduğunu kanıtlamaya yetiyor da artıyor. ama ben sizlere yine de şu enfes alıntıyla elias'ın zekasını göstermeyi deneyeyim:
"din, cezalandırma ve ödüllendirme gücüne sahip tanrı inancı, tek başına asla 'uygarlaştırıcı' ya da duyguları dindirici bir etkide bulunmaz. tam tersine, din her zaman ancak ona sahip olan toplum ya da tabaka kadar 'uygardır'."