1. bazı görüşler var bu konuda.
    büyük patlamadaki o muazzam enerji boşalımının tanım icabı evren dediğimiz şeyi sürekli genişletmesi ve bir zaman sonra bunun tekrar içine doğru çòkeceģi tekrar patlayacağı vs vs.
    şimdi, biz evrenin yaşını hesaplarken uzaydan bize gelen en uzak ışığı baz alıyoruz. yani bize gelen en uzak ışık 14 milyar yıl uzaklıktan geliyor.
    peki, evrenin genişlediğini nereden biliyoruz?
    ışık bir enerji biçimidir doğrusal yayılır bilirsiniz.
    şimdi uzayda ışık yol alırken, kızıl ve mor arasında renk değişimlerine uğruyor. bu uzaklaştıkça kızıl bir hâl alır. biz ışığa bakıyoruz, ışık kızıla doğru çalıyor. buradan şunu çıkarıyoruz biz. demek ki bu ışık giderek bizden uzaklaşıyor. yani evren genişliyor. evrenin ışıktan hızlı mı genişler peki?
    galaksi kütleleri bir balonun üzerindeki noktalar gibi düşün. balon şişiyor. noktalar sabit. ama araları sürekli açılıyor. mesafeler artıyor. ışık hızından daha hızlı hareket etmiyor yani.