-
- okudum
- okuyorum
- okumak istiyorum
-
youreads puanı (9.43)
tüm galaksiye yayılmış olan bir imparatorluk bir gün psiko tarih adlı yeni bir bilim dalı ile gelecek yıllarda yıkılacağını ve ardından 10.000 sene boyunca insanlığın cehaletle dolu karanlık bir çağ yaşayacağını öğrenir. bunun üzerine galaksinin uzak bir diyarında bir gezegende bir vakıf kurarak tüm bilgileri kaydetmeye başlar. psiko tarih in kurucusu hari seldon tüm adımları ve gelişmeleri tahmin etmiştir.
kitapta belli bir kahraman olmaması ile beraber her çağda öne çıkan aktörler vardır. aslında imparatorluğun yıkılışı anlatılırken bir yandan da vakıfın hikayesi ile sanki insanlığın kuruluşu anlatılmaktadır. insanlığın bugüne kadar geçirmiş olduğu ekonomik, politik ve ticari aşamalar bir bir işlenmiştir.
hayal gücü açık ve insanı geniş bir bakış açısına sürükleyen bir seridir. bunun dışında olay örgüsü ile de insanı kendine bağlar.
-
en uygun sıralama şu şekilde olur:
1- end of eternity
(sonsuzluğun sonu, tekil kitap)
vakıf serisi:
2- foundation (vakıf)
3- foundation and empire (vakıf ve imparatorluk)
4- second foundation (ikinci vakıf)
5- foundation’s edge (vakıf’ın sınırı) (ilk büyük şok)
robot serisi:
6- caves of steel (çelik mağaralar)
7- the naked sun (çıplak güneş)
8- the robots of dawn (ikinci büyük şok)
9- robots and empire
tekrar vakıf serisi:
10- prelude to foundation (vakıf kurulurken) (son şok ve artık başka kitaplar size boş ve anlamsız görünecek)
11- forward to foundation (vakıf ileri)
12- foundation and earth (vakıf ve dünya) -
yukarıdaki önerme dikkate alınmalıdır.
sıralama konusunda netliğe varamadığım için üç kitabından sonra ara verdiğim seridir, şiddetle tavsiye edilir. -
hayatımda gördüğüm en underrated eserlerden biri. örgü örer gibi örmüş asimov kurgunun ağlarını. katman katman ilerliyor ve her defasında ağzınızı açık bırakıyor. doğru bir yapımcı ile filmi ve hatta dizisi çekilse ^:star wars^ ya da ^:star trek^ gibi milyonları peşinden sürükleyecek olduğundan şüphem yok. -
yukarıdaki listeden sırasıyla 10,2,3 ve 4 numaralı kitaplarını okuduğum seri. vakıf kurulurken gerçekten şok kelimesini hakeden bir kitap ama belli bir sırayla okusam daha büyük bir şok geçirebilirdim belki de. -
özellikle ilk kitabı (vakıf) sadece zekice kurgusuyla değil, kapitalizmin nasıl çalıştığı, bilginin nasıl sömürge aracı olduğu, neden bilim insanlarının değil siyasetçilerin ülkeyi yönetmesi gerektiği, bilim ve askeri yatırımlar arası denge gibi pek çok açıdan insanı derin derin düşündüren, eğlendirdiği kadar sana bir şeyler katan efsane ve son derece underrated kitap serisidir.
underrated olmasının belkide en önemli sebebi seri boyunca kalıcı hiç bir karakterin var olmamasıdır. kitapların her bölümü belki 20 belki 30 sene sonrasını anlatır, sürekli yeni bir karakterle tanışırsınız. asimov aslında yüzlerce yıllık bir sürecin kırılma anlarını anlatır. betimlemeler ve karakterlerin duygu durumuna az değinilir. sürekli yeni karakterler ve yeni mekanlar tanıtmak kitabın akıcılığını zedelese de bu denli uzun bir süreç başka türlü anlatılamazdı diye düşünüyorum. -
Vakıf serisinin en ilginç taraflarından bir tanesi, Asimov'un kendisinin de belirttiği gibi , Roma İmparatorluğu'nun çöküşünü "gelecekte" yeniden kurgulamış olmasıdır. Hari Seldon'un kurgusal hayatını anlattığı romanlarında büyük bir imparatorluğun son günlerini, altyapıdan eğitim sistemine ve politik yapıya kadar her şeyin yavaş yavaş yok oluşunu betimler. Hatta, psiko-tarih biliminin geliştirilme amacı, imparatorluğun çöküşünden sonra gelecek olan kaosu "bin yıl içerisinde" atlatmaktır. Romanlarda, Roma İmparatorluğu'nun çöküşü sonrasında Avrupa'da Germanik kabilelerin istilaları sonucu oluşan kaosun bir analojisi anlatılmaktadır.
!---- spoiler ----!
Daha direk bir kanıt için -hangi romanda geçtiğini hatırlamıyorum ancak- bir öyküde bahsedilen "Bel Riose" ele alınabilir. Başarılı General "Bel Riose", Vakıf dışında imparatorluk topraklarının çoğunu geri almıştır. Bu karakter Doğu Roma İmparatorluğu Generali "Belisarius"'un bir benzeşimidir.
(bkz: https://en.wikipedia.org/wiki/Belisarius)
!---- spoiler ----! -
hayatimda okudugum en guzel seri sanirim bu. aralara serpistirilecek robot serisi ile mukemmellige ulasiyor. keske diyorum bu seri hafizamdan komple silinse de bastan ilk gunku heyecaniyla okuyabilsem.