-
insanın kendi varoluşunu koruma biçimi. birileri hakkında çabucak yargılara varmazsak, kendi hakkımızda yargılara varmak durumunda kalabiliriz. önyargıya bir de toplumsal değiş tokuş olarak da bakıyorum. biz birileri hakkında izlenimler edinirken, birileri de bizimle ilgili izlenimler edinsin beklentisine giriyoruz. bu da bizim dış görünüşümüzü önemsememizi, vitrinimizi düzeltmemizi ve dahi bu şekilde olayı kotarmamızı kimsenin de depolarımıza girmemesini sağlıyor.
olaydaki ince nokta şu, eğer önyargılar ve yüzeysel fikirler olmasaydı herkes birbirini derinlemesine tanıma yoluna gitseydi sosyal ilişkilerimiz nasıl olurdu?önyargıyla bok atmak olaylarını birbirinden ayırıyorum. varoluşuyla ilgili sorunları olanlar bok atma eğiliminde olur bence ama insanların geneli önyargılarıyla yaşarlar. -
önyargı konuşurken sabırsızlığın yanına bencilliği de koymak gerektiğini düşünüyorum. çünkü sabirsız olmanın bir sebebi de bencilliktir, daha detaylı açıklamak gerekirse kimse kendi hayatına dokunmayan biri hakkında derinlemesine bir bakış açısı için uğraşmak istemez, kısa yoldan önyargılar oluşturur, etiketini yapıştırır ve onsuz hayatına devam eder. tabiri caizse konuyu kapatır. bu yüzden önyargı aşırı derecede insana dair bir şeydir, doğaldır. olması gereken bir savunma mekanizmasıdır.
kişilere ya da fikirlere karşı önyargılar ancak hayatımıza değmesini istersek yıkılır. gerçeği görmeyi her ne zaman istersek o zaman yıkılır. dahası önyargının olumlu olanları da vardır. mesela inanç bana göre önyargıdır. ve bunun yanında şu aforizmaya da değinmek gerek;
"bir şeye inanmak istiyorsan ona savaş açmalısın"
işte burada önyargı haliyle var olan inanç ancak ona savaş açıldığında gerçekliğe kavuşur önyargıdan arınır. -
önyargı pratik alanda çok yararlı olabilmektedir. önyargıyla yaklaştığınız meselelerde genelde doğru tavır takınmış olduğunuzu göreceksiniz. özellikle sosyal konularda önyargılı olmak işe yarar bir meziyettir. ancak unutmamanız gereken bir şey var.
önyargı adi bir karinedir. -
ön yargı şu veya bu şekilde oluşacaktır. sonuçta zihnimiz tanımladığı her şeyle ilgili öyle veya böyle bir fikir oluşturacaktır. önemli olan ön yargıya göre hareket etmemek, yeterince bilgi sahibi olduktan sonra eyleme geçmektir. yoksa herkeste istemese de ön yargı denen şey oluşur.
eski ve kirli elbiseleri olan bir adam gördüğünüzde onun kötü biri olduğunu düşünmeniz de, tam tersi şekilde "görünüşüne göre yargılamayayım, iyi bir insan olabilir" dediğinizde de bir ön yargı oluşturmuş olursunuz. ama o adamla konuşmadan, onu gözlemlemeden, onunla bir etkileşime girmeden ön yargınızın doğru olup olmadığını anlayamazsınız. tıpkı motorun yaptığı dalga köpürtmesini anlayamadığınız gibi^:nasıl espri ama^^:arada yapıyorum böyle^ -
"önyargıları, en çok, toprağı eğitimle gevşetilmemiş veya gübrelenmemiş kalpten silmek zordur; orada büyürler, taşlar arasındaki otlar kadar kalıcıdırlar." - charlotte bronte -
önyargı zehirdir. ama önyargı sizi sosyalleştirir. sizin gibi önyargılı olanlarla bir araya gelir, önyargılarınızı dile getirir ve aynı fikirlere vararak sosyalleşir, önyargılarınızı artırırsınız. önyargılarınız karşılıklı kırılırsa sosyal ortamınız devam eder, tek taraflı kırılırsa birileri o ortamdan ayrılır, yeni kişiler girer.
bir de şahsımın en çok kurban gittiği şeydir. seneler sonra karşıma çıkıp "biz zamanında hakkında böyle böyle konuştuk hakkını helal et" "ben sana çok sinir oluyordum" "ben seni böyle böyle biliyordum ama şöyle şöyleymişsin" tarzı konuşan onlarca ama onlarca insan tanıdım. belki üç, dördüne aynı şekilde karşılık verdim "ben de aynı şekilde düşünüyordum" diye. ulan alemin safı ben miyim? -
önyargida madalya alan insanlarin hicbirine bu firsati vermem ve fikrini mikrini almam istemez kalsin -
hızlı karar vermek için bilince konulmuş bir mekanizmadır. şimdi düşünün kedilerin çoğu köpek görür görmez kaçar. ama ya köpek ona zarar vermeyecekse? böyle bi ihtimal yokmu sanki. -
her önyargı bir duvar, her duvar bir engeldir. yıkmak lazım. oldu yıkamadık, üzerine grafitti çizelim. o da olumlu. -
herkesin eleştirip şartlar kişiye özgü olunca da herkesin yaptığı şey.