-
- okudum
- okuyorum
- okumak istiyorum
-
youreads puanı (8.00)
derek bickerton, bugün sahip olduğumuz haliyle bir lisan yaratmak için biyolojinin ve kültürün nasıl bir etkileşim içine girmiş olabileceğini araştıran az sayıdaki kişiden birisidir. bickerton "sanırım bazı insanlar, gitgide zekâları artan atalarımızın bir gün uyanıp, o küçük zeki kafalarıyla lisanı doğaçlama icat ettiklerini düşünüyor hâlâ" diyor. bickerton'a göre lisan evrimsel bir adaptasyondur, zira öyle olmak zorundadır; tıpkı dik yürümek, vücut kıllarının dökülmesi ya da kavrayıcı başparmaklar gibi. fakat tam olarak ne tür bir evrim söz konusudur? işte bu kitap bu soruya yanıt arıyor.
başta insan olmak üzere pek çok türün, ellerinden geldiği ölçüde çevre şartlarını kendi gereksinimlerine uydurduğu artık bilinen bir gerçek. dil yetisi de, niş inşasının, yani çevresel şartları kendi gereksinimlerimize uydurmamızın bir parçası. bickerton'a göre lisan, özgül bir nişten doğmuş ve gitgide daha incelikli nişler kurmamızı mümkün kılmıştır.
en son araştırmalar göstermektedir ki atalarımız başlangıçta, büyük hayvanların leşleriyle besleniyordu ve öteki leşçillerle vahşi bir rekabete girişmişti. bickerton'a göre bu rekabette başarıyı, ancak yeterli sayıda adam toplayarak yakalamış olmaları makul bir çıkarımdır. bunu yapmanın tek yolu vardı; karıncaların ve arılarınki gibi bir hayvan iletişim sisteminin ötesine geçmek.
o halde yaklaşık iki milyon yıl geriye gidelim ve nelerin gerçekleşmiş olabileceğine bir bakalım.
(idefix)
-
mehmet doğan çevirisiyle boğaziçi üniversitesi yayınevinden çıkan 288 sayfalık kitap. fikrimce, dil-bilimine ilgi duyanların kaçırmaması gereken bir yapıt. yazarın kitaba "bu işi yapmak zorunda değildim. paraya ihtiyacım yok, zaten bu işte para da yok. yanımda bir sürahi margaritayla havuz kenarında şezlonga uzanır ve günümü gün edebilirdim." şeklinde bir önsözle başlaması da kitap boyunca samimi ve eğlenceli üslubuyla bizi sıkmayacak olmasının habercisi... kitabın ana konusu şu; nasıl oldu da konuşmaya daha doğrusu anlamlı harfler,sözcükler üretmeye, bu sözcüklerle cümleler kurmaya başladık? nasıl, sadece bize özgü sistematik bir iletişim yöntemi bulduk? daha da önemlisi neden lisan geliştirmeye ihtiyaç duyduk? tabi kitapta bol bol biyolojik terimler ve evrim kuramları yer almakta, kaçınılmaz olarak... kendi adıma konuşmam gerekirse çokça yeni şey öğrendim diyebilirim. gerçekten akıcı bir dilde yazılmış kitap sizi hiç boğmuyor, tam tersi kuyruksuz maymunlardan karıncalara, bir bilim-insanından diğerine sürüklüyor. ilk basım yılıysa 2009.