vatandaşlık ya da yurttaşlık bilinciyle oluşan vatan sevgisi. etnik kökenin adı bile geçmez. avrupadan toplama olmasına rağmen siyasette milliyet vurgusu yapılmaz. mesela şöyle bir şey duymayız; ingiliziyle, fransızıyla, ispanyoluyla-ırlandalısıyla biz bir bütünüz!

yurttaşlık bilinci ile vatansever olan amerikalılar milliyetçi olmaya özenir ve olaylarda çaktırmadan aşkla ve şevkle milliyet vurgusu yaparlar. (#prayforturkey, france vs)

bu vatandaşlık meselesi vatan sevgisini sanayiye kanalize etmekle ilgilidir. milliyetçi çalışma bilinci (vatanım ve milletim için çalışıyorum) genellikle hizmet sektörünün tekelinde. yani öğretmen gelecek nesilleri inşa eder, vatan millet sevgisi temelinde çalışır, doktor yine aynı vatan millet hizmet aşkı bir yerden görünür ucu hep. asker polis zaten vatan görevidir.

ee peki marangozda çalışan doğramacı? farklılık burada ortaya çıkıyor. bu kişi amerikada yurttaş türkiye'de millet oluyor. yurttaşlık maliyetli bir şey sosyal haklarla desteklenmesi gerekir milliyet ise desteklenmesi gerekmez zaten doğuştan perçinlenmiş.

bir gün türkiye'de tekstil atölyesine giden vatandaş tıpkı öğretmen gibi ülkem için, milletim için çalışıyorum diyecek mi? milliyetçilik yurttaşlığa evrilecek mi? mesele bu. amerikada ise "sosyal haklarım var"dan "bizim milletimiz" aşamasına geçecek mi? orda da mesele bu.

hem vatanperver hem de milliyetçi olursan mmm! dadından yenmez, rüyanda marş okursun, sevinçle işe gider, neşeyle dönersin.