-
anne arketipinin psikolojik yönleri, yeniden doğuş üzerine, masallarda ruhun fenomenolojisi üzerine, hilebaz figürünün psikolojisi üzerine başlıklı 4 bölümden okuşan "dört arketip" adlı carl gustav jung kitabının ana dinamiği. kitap, metis'in psikiyatri ve psikanaliz klasikleri serisi olan ötekini dinlemek serisindendir.
(bkz: dört arketip - carl gustav jung) -
platon'un idealar kavramının varlık, gerçeklik değil de psikolojik açıdan değerlendirilmesi. idealar dünyasının birey açısından kazanımları, giderdiği korkular, kaygılar. her şeyin bir arketipi var ezelden beri süregelen insana temas ettiğinde harekete geçen. arketiplerin mitlerdeki temsilcileri insana indirgenmiş, korku, tehlike, üstün güce karşı verilen mücadele, cinsellik, doğum, ölüm, sevgi gibi arketipler incelenmiş. psikolojik olarak bu mitleri, dinsel öğeleri dinleyince korkularımızı yeniyoruz. yalnız olmadığımızı binlerce yıldır herkesin aynı şeyleri farklı zaman mekan ve kişilerde yaşadığını fark ediyoruz. değişmeyenler ise arketipler. -
jung arketipleri kolektif bilincin temelinde yatan unsurlar olarak tanımlamıştır. bunlar kalıtsaldır ve bireyi benzer durumlarla karşılaşan ataları gibi davranmaya hazırlar.
jung pek çok arketip tanımlamıştır ama bunlardan dördüne diğerlerinden daha fazla rastlandığı gözlemlenmiştir. bu dört arketip persona, anima - animus, gölge ve ben'dir.
persona arketipi, kişiliğin en dıştaki tarafıdır ve gerçek kişiliği saklar. bireyin toplumla olan ilişkisinde giydiği maske olarak tanımlanabilir.
anima ve animus ise, her bir cinsin hem erkeksi hem de kadınsı eğilimler gösterdiği görüşünü yansıtır. erkeklerdeki dişilik özellikleri anima ; kadınlardaki erkeklik özellikleri ise animus ile ilgilidir.
gölge arketipi, insan kişiliğinin hayvana benzeyen yanıdır. arzu ve ihtirasları içerir. aynı zamanda yaratıcılığın, içgörünün ve yoğun coşkuların kaynağıdır.
ben arketipi jung'a göre en önemli arketiptir. çünkü bilinçaltının tüm yönlerini dengeler ve kişiliğin yapısına birlik kazandırır.