asker doğmayanlar - pınar öğünç

onlar, 'asker doğulan' bir ülkede asker olmayı reddedenler. isimleri sivil olarak askeri mahkemelerde yargılandıklarında, açlık grevi yaptıklarında ya da avrupa insan hakları mahkemesi'ne taşıdıkları davayı kazandıklarında anıldı sadece. hayatlarını kökten değiştiren kararlarını, devletin üzerlerinde kurduğu baskıyı, meramlarını anlatmak için imkânları hep sınırlıydı. az tanınmaları, toplum dışına itilmelerini kolaylaştırıyordu.

asker doğmayanlar'da söz, farklı dönemlerde, belki farklı saiklerle yola çıkarak zorunlu askerliği reddeden 14 vicdani retçide. bireysel hikâyeleri, militarizmin ülkenin kılcal damarlarında nasıl gezindiğine, bu temel insan hakkı mücadelesinin 1990'lı yıllardan itibaren tarihine de ışık tutuyor. onlar anlattıklarıyla bir hakikati anımsatıyorlar; kimse asker doğmuyor.
*
hrant dink vakfı, türkiyeli vicdani retçilerin yaşadıklarını ‘asker doğmayanlar’ adıyla kitaplaştırdı. gazeteci pınar öğünç tarafından hazırlanan kitapta, farklı eğilimlere ve kişisel tarihlere sahip 14 vicdani retçi, ‘her türk’ün asker doğduğu’ sloganının neredeyse hiç sorgulanmadığı bir ülkede neden ‘asker doğmadıklarını’ anlattı.

şimdiye dek daha çok sivil olarak askeri mahkemelerde yargılandıklarında, işkence gördüklerinde, açlık grevi yaptıklarında ya da avrupa insan hakları mahkemesi’ne taşıdıkları davayı kazandıklarında isimleri anılan vicdani retçiler, asker olmayı neden reddettiklerini, bu kararın hayatlarını nasıl değiştirdiğini pınar öğünç’e anlattılar.

farklı dönemlerde, belki farklı saiklerle yola çıkarak zorunlu askerliği reddeden bu 14 vicdani retçinin bireysel hikâyeleri, militarizmin ülkenin kılcal damarlarında gezinişine, bu temel insan hakkı mücadelesinin 1990′lı yıllardan itibaren tarihine ışık tutuyor.

türkiye, hâlen, avrupa konseyi’ne üye ülkeler arasında, azerbaycan’la birlikte vicdani ret hakkını tanımayan iki ülkeden biri. 2010 yılında hrant dink ödülü’ne layık görülen vicdani ret hareketi, kamuoyunda konuyla ilgili duyarlılık oluşması yönünde önemli bir yol kat edilmesini sağladı. 15 mayıs dünya vicdani ret günü vesilesiyle yayımlanan bu kitap, yıllar boyunca ödenen büyük bedeller anlamına gelen bu yoğun insani çabaya bir saygı duruşu niteliğinde.
(vicdaniret.org sitesinden alintidir)