ay peşinde - refik halid karay

"evvela bilmemiz lazım gelen bir mesele vardır; en temelli, canlı mesele: mizah her aklın, her zekânın dokuyacağı bir kumaş değildir. latife olgun bir meyve gibi kemale erdirilip öyle ortaya konmak lazım gelir. mizah süpürge sopası değildir; vurmak, dövmek, kaba kaba güldürmek için kullanılsın. bu bir fırçadır, dimağımızın yorucu ilim ve hayat yollarında topladığı tozları alır; nazik, ince bir iştir. mizahta da ehliyet, kabiliyet şarttır." - refik halid karay"refik halid kalemini doğuştan getirdiği mizah kabiliyeti yönünde denemesi sonucu meşhur olmuştur" - yakup kadri, gençlik ve edebiyat hatıraları 1969ilk baskısı 1922'de yapılan ay peşinde'de refik halid karay kendisini şöhrete kavuşturan mizah gücünü kullanarak dönemin sosyal olaylarını, değişik katmanlardan kişilerini, gülümsemeyle gözyaşı arasındaki duygu aktarımlarıyla paylaşmaya devam ediyor.yazar hakkında1888 yılında beylerbeyi'nde serveznedar mehmed halid'in oğlu olarak doğan refik halid'in anne tarafı kırım giraylarına dayanmaktadır; baba tarafı ise 18. yüzyıl sonlarında bir kolu mudurnu'dan istanbul'a göçen karakayış ailesindendir. "galatasaray sultanisi" ve "mekteb-i hukuk"ta okuyan yazar, meşrutiyet sıralarında gazeteciliğe başlamıştır. kısa sürede hiciv yazılarıyla üne kavuşmuş, "fecri âti" edebiyat topluluğunun kurucularından olmuştur. "kirpi" adıyla yazdığı taşlamaları ve siyasal yazıları sonucu ittihat terakki hükümetince anadolu'nun çeşitli illerinde beş yıl sürgüne gönderilmiş, ancak ı. dünya savaşı'nın son yılı istanbul'a dönebilmiştir. dönüşünde robert kolej'de öğretmenlik, sabah gazetesi başyazarlığı, iki kez posta-telgraf genel müdürlüğü yapan refik halid, bu süreçte "aydede" mizah dergisini çıkarmıştır.siyasal yazıları ve görüşleri nedeniyle memleketten ayrılmak zorunda kalan yazar, halep'e yerleşerek yayımladığı "vahdet" gazetesindeki yazıları ve çalışmalarıyla hatay'ın türkiye'ye bağlanmasına katkıda bulunmuştur. 1938'de yurda dönen refik halid, dergi ve gazetelerde günlük yazılar yazmış ve 20 kadar roman kaleme almıştır.meşrutiyet'ten cumhuriyet'e uzanan zaman dilimini, güçlü gözlem yeteneği ve dilinin zenginliğiyle farklı türlerdeki eserlerine taşıyan refik halid, memleket hikâyeleri'nde anadolu gerçeğini; gurbet hikâyeleri ve sürgün gibi eserlerinde, derin memleket hasretini edebiyatla buluşturmuştur. yazarın, ago paşa'nın hatıratı, kirpinin dedikleri gibi mizah eserlerinde; bir avuç saçma, makyajlı kadın gibi kroniklerinde; minelbab ilelmihrab ve bir ömür boyunca adlı hatıratlarında, çok yönlü ve renkli anlatımı, sosyal-siyasal ortamın resimlendirilmesini sağlar. anahtar, nilgün, iki cisimli kadın, 2000 yılın sevgilisi, bugünün saraylısı gibi romanlarında ise sürükleyici kurgular içinde tasvir yeteneğiyle yaratıcılığını birleştirerek, genel olarak bireysel ilişkileri ve özel olarak da kadın-erkek ilişkilerini mekân-zaman boyutlarında derinlemesine ele alır, romanların geçtiği dönem ve mekânlara ait ince detaylara yer vererek anlatımını zenginleştirir.18.7.1965 tarihinde istanbul'da ölen yazar refik halid, muhalif kaleminin keskinliği, temiz istanbul türkçesi, renkli anlatımı, tasvir gücü ve yaratıcılığıyla, türk edebiyatının en güçlü isimlerinden biridir. (kitap bilgileri idefix'den alınmıştır.)