güçlü ve merkezi devleti savunan; askeri ve sivil bürokrasinin izlediği politikaları ifade eder.

bonapartist devlet ilk nasıl ortaya çıktı? niye bonapartizm deniliyor?

fransa'da, burjuvanın o zamana kadar ki siyasal egemenliğinin en gelişmiş biçimi 1848’de louis philippe’nin tahtan indirilmesiyle sağlandı. bu rejim mülkiyeti iki ayrı egemen gücünü yani toprak ve sermaye sahipliğini ilk kez iktidara getiren siyasal bir biçim oldu.

kurulan bu parlamenter cumhuriyet rejimi siyasal istikrarsızlığı ve sınıf içerisindeki bütünlüğünü oluşturamamasından dolayı iktidarını refarandum (plebisit) ile seçilen cumhurbaşkanı louis bonaparte’a bıraktı.

bonaparte, ordu (askeri bürokrasi), tutucu köylü halkının desteği, yürütme organları ve gizli olarak yönlendirdiği yer altı örgütü diyebileceğimiz (10 aralık derneği) araçları ve halk ile kişisel bağ kuran karizması ile iktidarı ele geçirdi.

kendi içerisinde siyasal istikrarını sağlamayan burjuvazi de kısa vadeli çıkarını uzun vadeli burjuvazinin çıkarına ve sisteminin sürekliliğine feda ederek “sonsuz bir korkudansa korkunç bir son iyidir” anlayışla bonaparte’ın iktidarına rıza göstermek zorunda kaldı.

ayrıca bonaparte desteğini aldığı; mali aristokrasinin, ticaret burjuvazisinin ve birbirinden kopuk, sınıf bilincine sahip olmayan köylülerin, kendi gölgesinde oluşan devasa bürokratik örgütüne boyun eğmesini sağladı.

bu kapsamda bonapartizm’in öne çıkan araçları ve kavramları;

-güçlü, merkezi, müdahaleci bir devlet, totaliter bir rejim,

-tutucu militarizm,

-devasa bürokratik aygıt ve buna öncülük eden bürokratik elit,

-yürütmenin yasamaya bariz olarak üstünlüğü,

-ideolojik aygıtların geliştirilmesi (din ve eğitimin bu amaçla kullanılması),

-siyasal iktidarın bir sınıf egemenliğinde olmaması ve devletin görece özerkleşmesi olarak değerlendirebiliriz.

bonapartist devlet; temel niteliği egemen sınıflara özgün bir göreli özerklik olan ve bir toplumsal formasyonda, denge durumlarında temel sınıf gücü arasından ortaya çıkan bir devlet biçimidir.

thalheimer’e göre egemen sınıflar iktisadi-toplumsal egemenliklerini koruyabilmek için siyasal egemenliklerini bir kurtarıcı-usa feda ederler.

marx ise burjuva sınıfının daha önceden kaybetmiş olduğu işçi sınıfının ise bir ülkeyi yönetecek yeteneğinin olmadığında oluşan denge sonucu bonapartist devletin oluştuğunu ifade eder. yani sınıf mücadelesi içinde sınıfların eşit güç sahibi olmasından oluşan dengede devlet ve devlet mekanizmalarının özerkliği artar.