1. ilk defa cern'de 2008 yılında devreye giren proje,deney. insanlık tarihinin en büyük deneylerinden biri olarak kabul ediliyor.
    2013 yılında başarılı olundu ve higgs bozonu bulundu. (bkz: enerji ile kütle elde etmek)
    bilim adamları 2013'den sonra 2 yıllık geliştirme çabalarında bulundu. 2015 yılında tekrar aktif oldu. hatta bir rekor kırıldı ama içeriği hakkında bilgim yok.
    deneyin en büyük amaçlarından bazıları big bang sonrası dünya'nın durumunu, kara delikleri ve evrenin %25'ini oluşturduğu düşünülen karanlık maddeyi anlayabilmek.

    bazı bilim adamları bu deneyin çok tehlikeli olduğunu,büyük çaplarda kara delik oluşabileceğini söylüyor. stephen hawking ise böyle bir şeyin olmayacağını, olsa bile küçük çaplarda olacağını savunuyor.