lenin’in teori ile pratik arasında kurduğu başarılı dinamiği açıkça gösteren eseri. lenin, devrimin fiili deneyimi ile onu ihtiyaçlarının marx’ın devlet öğretisinin yeniden sunumunun canlandırılması olarak görse de bu eseri daha fazlasıdır. marx’ın düşüncelerine yeni bir bakış ve ağırlık kazandırmıştır.
devrimci teori olmadan devrimci hareket olmayacağını söylemesi dolayısıyla bu eser üzerinde çalışmıştır. ikinci enternasyonal’in marksistlerinin devlet teorisine çok kaba yaklaştığı dönemde, pratik açıdan da çok yararlı bir eser olmuştur. kautsky’nin kuramları edilgendi ve devrimci değildi. kapitalist devletin ancak uyarlanabileceğini savunanlara karşı bir devrim daha yapmıştır bu eser. marx’ın anlattığı proleterya diktatörlüğünü de revize etmiştir. isviçre’de hazırladığı bu çalışma için marksizmin devlete yaklaşımı sorunu üzerine yazıyorum demiştir mektuplarında. geçiş döneminde kapitalizm ve komünizm arasındaki kombinasyonun nasıl olabileceğini pratik ve gerçekçi bir şekilde incelemiştir. proleterya diktatörlüğü ve özel mülkiyetin ortadan kaldırılması sınıflı toplumdan alınmış hukuk ve devlet teorileriyle idame ettirilemezdi. bunların yanında kitlelerin bilincindeki burjuva geleneklere karşı da mücadele edilmeliydi. siyasi iktidarın ele geçirilmesiyle bırakmamış kültürel devrim için de çalışmıştır. bu yüzden eser hem mücadeleyi etkilemiş hem de mücadeleden etkilenmiştir. teorinin pratikle bütünleşmesidir bir bakıma. rus tarihçiler devlet ve devrim’i, lenin’in yazılarının doruk noktası ve vasiyetnamesi olarak değerlendirmişlerdir.