Kimdir?
1943 yılında gümüşhane'ye bağlı kelkit ilçesinin dayısı köyünde doğdu. ailesinin kırıkkale'ye göçmesi üzerine ilkokulu orada tamamladı. ortaokulu merzifon ve mersin askeri okullarında, kınkkale'de başladığı lise öğrenimini erzincan'da tamamladı. a.ü. ilahiyat fakültesi'ni bitirdi (1970). aydın'da öğretmenlik ve halk eğitimi başkanlığı, istanbul ortaköy eğitim enstitüsü'nde öğretim görevliliği, diyanet işleri başkanlığı'nda neşriyat uzmanlığı, üsküdar kız lisesi'nde öğretmenlik yaptı. i.ü. iktisat fakültesi'nde iktisat tarihi yüksek lisansı ve sosyoloji doktorası yaptı. marmara üniversitesi öğretim üyeliğinden emekli olan şairin ilk şiiri 1965 yılında defne dergisinde çıktı. şiirleri, hikâyeleri, mensureleri ve mizah yazıları devlet, töre, bozkurt, türk edebiyatı, türk yurdu, güney su, ortadoğu, hergün, yeni düşünce, ayrıntılı haber, türkiye dergi ve gazetelerinde yayınlandı. dilâver cebeci, millî ve tarihi motiflerle bezeli lirik şiirleriyle tanınır.
edebiyatımıza "seyyah-ı fakir evliya çelebi" mizahî tipini kazandırdı. seyyah-ı fakir evliya çelebi imzasıyla yazdığı yazılarında türk sosyal hayatına bir 16. yüzyıl osmanlı vatandaşı gibi bakarak, bu hayatın türk kültürüne yabancı yönlerini latif bir üslupla hicvetti.
edebiyatımızda uzun ve hikâyemsi mensure türünü denedi ve bu denemelerinde milli romantizmi vermeye çalıştı.
şiirleri:
hun aşkı (1972, ikinci baskısında mensurelerini ekledi, 1984), şafağa çekilenler (1984), ve sığınırım içime (1992), kandahar dağlarında sabah namazı (kendi sesinden kaset, 1992). mensureler: mavi türkü (1983).
mizahî yazıları: devranname (seyyah-ı fakir evliya çelebi imzasıyla, 1984).
oyunu: büyü (1984).
iktisat tarihi ve sosyoloji konularında makaleleri olan cebeci'nin "tanzimat ve türk ailesi" isimli bir kitabı 1993 yılında neşredildi.
sözlerini yazdığı “türkiyem” şarkısı ile gönüllere taht kuran dilaver cebeci hun aşkı, sitare, ve sığınırım içime, şafağa çekilenler, asra yemin olsun ki, tüm şiirleri, mavi türkü isimli şiir kitapları; devranname, seyranname, ben kazan’a gidiyorum, evliya çelebi çocuk kitapları dizisi, tanzimat ve türk ailesi, türk’e dair ve divan şiirinde kadın isimli nesir ve bilimsel kitapları ile başta seyyah-ı fakir evliya çelebi sütununda yazdığı henüz kitaplaşmamış olan birçok yazı ve makalesi ile tanınan ünlü bir kalem.
-
sitare şiirinin uzun yıllar tesirinde kalmışımdır. biraz uzuncadır ama paylaşmadan edemeyeceğim.
"sitare"
“çeşmek be-zen sitare
ezmen mekon kenâre”
nerden çıktın karşıma böyle sitare
efsaneler dökülüyor gülüşlerinde
kirpiklerin yüreğime batıyor
telaşlı bir kalabalığın ortasında
ayaküstü konuşuyoruz
nedimin nigehban nergisleri gibi
üstümüzde bütün nazarlar
çok utanıyorum sitare
dün oturup hesap ettim
sen doğduğun zaman
ben bir askeri mektepte talebeymişim
sen bilmezsin sitare
burada gündüzler çekip durduğumuz bir mercan tespih
geceler içinde uyuduğumuz birer siyah buluttu
her akşam dokuzda yat borusu çalardı
yat borusu baştan aşağı hüzün çalardı
bir derin uykuya atardım kendimi
siyah benli bir kız düşlerime kaçardı
bende onu alır anamın düşlerine kaçardım
bu azgın kalabalıkta seni tam duyamıyorum
gözlerin mi daha sıcak gülüyor
yoksa dudakların mı anlayamıyorum
seninle konuşurken sitare
aklıma yıldızlar dökülüyor
bir çaresiz zühre oluyorsun babil caddelerinde
ateş gözlü kahinler koşuyorlar arkandan
binlerce meşalenin ışığı kımıldıyor saçlarında
gökyüzü salkım salkım
zigguratlar tıklım tıklım
dönüp dolaşıp dudaklarına takılıyor aklım
ah benim bu akıldan sıyrılmış aklım
kimi gün boşlukta konacak yer bulamayan
kimi gün inatçı yosunlar gibi kepez diplerine yapışan aklım
gözlerine baktığım zaman sitare
bütün çöllere ay doğuyor
yoldaş ediyorum kendime imrül kays’ı antere’yi a’şa’yı
en kuytu vahaları dolaşıyorum
hangi vahaya gitsem çadırlar sökülmüş sitare
çadırla su arasında bir cılga var
o cılgada narin ayak izlerin var
durgun suya düşüp kalmış gözlerin var
bu azgın kalabalıkta seni tam duyamıyorum
gözlerin mi daha sıcak gülüyor
yoksa dudakların mı anlayamıyorum
bazan sapsarı bir benizle geliyorsun
yorgun çizgileri alnında uykusuzluğun
biliyorum içinde bir sızı var
bıçak ağzı gibi bir sızı var
bu sızıdır işte seni verimsiz kılan
züheyr’in suad’ı gibi keremsiz kılan
kuzeyden güneye
güneyden kuzeye
heyy! gidip geliyorum bu çöllerde
kureyş’in heybetli ve inatçı develeri
hiç aldırmadan benim esmer sevdama
geviş getiriyorlar ufka bakarak
ben kaçıp yesrib’e sığınıyorum
yesrib bahane, bir kitaba sığınıyorum
dağda, ovada, badiyede okuduğum hep elif
elif diyorum sitare, sineme elif çekiyorum
“ah minel aşk-ı ve halatihi..”
çok eski bir gerçektir bu biliyorum
bu azgın kalabalıkta seni tam duyamıyorum
gözlerin mi daha sıcak gülüyor
yoksa dudakların mı anlayamıyorum
sinsi bir yağmur altında beraber yürüyoruz
ve ikimizde ıslanıyoruz
ben ne yağmurlar gördüm sitare
ben kaç kez iliklerime kadar ıslandım
bilmiyorum sen kaç yaşındaydın
ben göğü hep bir kurşun gibi ağır
o şehirde sırılsıklam gezerdim
bölük bölük insanlar boşanırdı tapınaklardan
tapınaklar insanları safra gibi atardı
sonra hepsi bir yere toplanıp bana bakarlardı
bir gün bu şehrin kirli yağmurları alıp götürdü beni
gidip bir uygur çadırında göğü dinledim
kara bulutlar kükrerken bir kaşkar sabahında
oturup aprunçur tigin ile seni konuştuk
bakışlarımı sunuyorum, tereddütsüz alıyorsun
gizli bir tebessümle çağırıyorum, geliyorsun
kaşı karam, gözü karam, saçı karam
umay gibi yumuşak huylum
nerden çıktın karşıma böyle
sesin ılık bir bahar güneşi gibi ığıl ığıl akıyor içime
asya’nın bozkırlarında ordular düşüyor peşime
yığılıp kalmışım bu anadolu toprağına sitare
adam akıllı yorulmuşum
ellerin böyle olmamalıydı
ellerine acıyorum
ve kim bilir kaç zamandan beridir kalbimi öğütlüyorum
durup durup ıssız yerlerde
“güçlü ol ey kalbim, güçlü ol
daha çok işimiz var” diyorum
bu azgın kalabalıkta seni tam duyamıyorum
gözlerin mi daha sıcak gülüyor
yoksa dudakların mı anlayamıyorum -
Tesbihli abi çok güzel okumuştur şairin sitare adlı şiirini.