-
hayatın içinden mühim bir mevzu. cemaatlerin varolma ve varlığını güçlü şekilde sürdürmelerinin elbette sebepleri var.
en başında dahil olan kişiye yüklenen paket program gelir. nasıl yaşayacağını kestiremeyen, savrulmakta olan, ne yapacağını öğrenmek de istemeyen bir insan cemaat bünyesine dahil olduğunda günlük yaşamında yapacakları, davranış biçimleri, kalacağı yer, çalışacağı iş, evleneceği kişi, çocuklarını yetiştireceği biçim toplu halde sisteme yüklenir. bu sayede bir cemaat mensubu kolektivist bir yapının içinde "birey" olma lüksüne erişir. bu paket program karşılığında cemaatin daimi bir üyesi olmayı taahhüt eder, dini ritüelleri yerine getirir, topluluğa +1 olmaya ve sonraki dönemde çocuk yaparak +2, +3 olmayı kabul eder, ister.
cemaatin dini bir altyapı üzerine kurulması, ortak tabanı oluşturur. cemaatlerin en büyük düşmanı bireycilik akımıdır. dernekler henüz cemaatlere rakip bile olabilmiş değil. (bkz: cemaat vs dernek) modern toplum cemaat açığını dernekle kapatmaya gayret etse de hiçbir vakit kişinin evleneceği kimseyi tayin etme cüretinde bulunmadığı için toplumda pek yer tutamıyor. uhreviyattan yoksun olmaları da bir diğer etken.
dini cemaatler toplum için yararlı mıdır, olmazlarsa ne olur? gibi soruları da tartışmak gerek. işin aslı şu ki; bu adamlar rol çalıyor, nemalanıyor. yani zaten toplum düzeni kişiye cemaatlerin vereceği her şeyi vermek üzerine kurulu. fakat cemaatler bunu taahüt ederek, bireyin kocaman toplum çatısını görememesi halini fırsata çeviriyor ve görünür bir çatı haline geliyor. şöyle ki türkiye toplumunda yetişmiş bir bireyin genel özellikleri oturup analiz edilemezken x cemaatine mensup bir birey hakkında o cemaate mensupsa şu çevrede oturuyor günlük rutininde şunları yapıyor, abdestli namazlı, işinde gücünde gibi sıfatları otomatik kazanıyor. fakat gel gör ki bu birey zaten bu eğilimde olduğu için cemaatlere dahil ediliyor. dolayısıyla burada doğrudan seçme cemaate çekme işi kolay kılma yöntemleriyle toplum değerleri cemaate mal edilmiş oluyor.
cemaatler olmasa idi bireycilik alıp yürür müydü? sanmıyorum toplumculuk alır yürürdü. cemaatler olduğu sürece cemaat bünyesinde olmayan kesime bireycilik pompalanıyor. cemaatler, mezhepler, ırklar önplanda olduğu sürece bunlara tabi olmayan bireyler toplumun bir parçası gibi görünemiyor, kendini de öyle göremiyor. halbuki x cemaatinin üyesi de bu toplumun yetiştirdiği bir birey, cemaate üye olmamış birisi de. alt kimlikler şekillenip rol çaldığında üst kimlikler unutuluyor, yok ediliyor, önemsenmiyor. bu nedenle ne cemaatlerin mensupları ne de dışında kalanlar üst kimliği benimsemiyor. -
17 aralık olaylarından sonra 30 mart yerel seçimlerinde , akp cephesinden nur cemaati desteğini çekince , akp oylarının yarı yarıya düşeceğini öngören bir düşünce oluşmuştu. fakat öyle ya da böyle oyları yükseldi üstelik yerel seçimlerde. toplumda varlar, yadırganamazlar ama anlaşılan o ki etkileri pek yok.