dostoyevski romanlarında aşk genel olarak farklı şekilde işlenir.
bir şeklinde aşk, obsesif, cinsel bağımlılık içeren şehveti bir süreçtir. rasyonel olmaktan uzak bir şekilde genellikle erkeğin, kendini cinsel bir tutku ile "femme fatale" bir kadına adaması şeklinde görülür. dimitri karamazov ile gruşenkanın aşkı buna örnektir.

bir diğer aşk ilişkisi karakterin içsel çatışmalarından ve topluma uzaklığından oluşan anarmal yapısını "tedavi edici" bir şeklinde yaşamasıdır. aşk bu durumda "normalleşme" ve çatışmalardan huzur bulma amacı taşır. burada kadın, "meryemvari" kurtarıcı roldedir. raskolnikov ve sonya ilişkisi örnek gösterilebilir. raskolnikovun intihar etmesini önleyen sonyanın ona olan ilgisidir. yeraltından notlarda, yeraltı adamının, hayat kadını ile ilişkisi başarısız da olsa bu yönde bir girişimdir. en karmaşık olanı ise muhtemelen, ivan karamazov ile katerina ivannova'nın ilişkisidir. ivan psikoza yol açacak kadar yoğun çatışmaları çerisinde tek kurtarıcı olarak katerinayı görür.

üçüncü olarak erkeğin kendini isavari bir adama ile "aşk nesnesi" olan kadına adaması ile kendini gösterir. erkek kadının aşığına kadının mektubunu taşıyacak kadar özgecidir ve tek mptivasyonu kadının mutlu olmasıdır. bu uğurda kensi hayatını feda eder. ezilenlerde bunun tipik örneği görülür. karamazov kardeşlerde alyoşa ile lizanın ilişkisi de bu tür bir ilişkidir. ecinnilerde ise şatovun ilişkisi buna örnektir. budala da ise fedakarlığı yapan nastasya yani bir kadındır.