-
çok zor değil aslında tüik'teki verilere bakılarak ne olduğu az çok anlaşılır. bakılması gereken iki istatistik var birisi yapı ruhsatları. diğeri de konut satışları yıllar itibarıyla incelendiğinde emlak balonu kendini gösterir. baştan belirteyim mesele evlerin pahalı olması değil, ucuza da bulunur. esas olan yapılan yeni evlerin satılamaması ve bunun bir oyuna dönüştürülmesi, satışa zorlanması. devlet ve halk arasındaki sosyal etkileri önemlidir. çünkü bu "fazladan" konutları yaptıran irade bunları da sattırmak isteyecektir ve istiyor da.
yıllar itibarıyla ben vereyim size alınan yapı ruhsatlarının sayılarını. 2002'den başlıyor. burada
161 920
202 854
330 446
546 618
600 387
584 955
503 565
518 475
907 451
650 127
771 878
839 630
1 030 286
887 007
499 053 (2016 ilk 6 ay)
görüldüğü üzere 200 binden başlayıp 2014'te 1 milyonu buluyor. 2015'te düşüşe geçiyor 887 bin oluyor. 2016'da ne olacağı belli değil.
bir de satışlara bakalım. ağustos: 54 bin, temmuz: 38 bin, haziran: 49 bin. bunlar sıfır konutlardır, elden ele geçenler değil. yeni yapılmış ve satılanlar.
ortalama 40 bin desek, yılda 500 bin civarı sıfır konut satılıyor. fakat 800 bin ile 1 milyon arası üretiliyor. her yıl fazladan konut üretiliyor satılmayı bekliyor.
bunun fiyatlara yansıması ise şöyle oluyor. adam bi yapmada 100'den fazla konut yapıyor. site dediğimiz şeyler bunlar. bi arsayı kapatıyor müteahhit 10 tane blok dikiyor içine dolduruyor 1+1, 2+1 lüks rezidans her ne ise artık 1000 tane daire yapıyor. bunların hepsini aynı anda satamıyor ve acilen finansmana ihtiyaç doğuyor. dolaısıyla kendisini kurtaracak olan fiyatlardan pazarlama yapması gerekiyor. yani 1+1 daireyi 500 bine satacak ki bütün 1 blok maliyetini 2-3 daire satınca çıkarabilsin. borçlarını ödeyebilsin. diğer binaları yapabilsin. böylece 500 bin TL'yi 1+1, 2+1 daireye verebilecek hepi topu 5-10 kişiyi aramaya koyuluyor. reklam veriyor, kampanya yapıyor, lüksten rezidanstan, otel hizmetinden bahsediyor. sonunda birileri düşüyor bu tuzağa alıyor. böylece tüm daireler 500 bin alt sınırı ile satışa sunulmuş oluyor. fakat elinde 10 daire yok ki adamın 1000 tane var. 1000 kişi bulması gerek hatta bütün bu çaptaki müteahhitleri birlikte aynı amaçta düşünürsek 10 binlerce kişi bulmaları gerek. bulamıyorlar ve daireler ellerinde kalıyor. bu emlak balonudur.
sonra ya darbe girişimi oluyor ya ergenekon oluyor ya tape oluyor ya bilmem bişi oluyor artık her ne denk gelirse devlet agresif tavırlara giriyor, bir ay geçmeden faizler düşüyor, peşinat azalıyor herkese ev alma baskısı yapılıyor.
sayılarla ilgili kanıt isteyen olursa mesaj atabilir ya da tüikte var hepsi arayıp bulabilir. -
serbest piyasa ekonomisiymiş.
zengin azınlıkla yoksul çoğunluk arasındaki uçurumu "demokrasi" kılıfıyla giderek açmaya yarar. serbest piyasayı tanımlayan en güzel sözlerden biridir.
sen böyle haksız rekabet ortamı yarat sonra serbest ekonomisinden bahset. eğer konu plaza çalışanıysa, hayır bak kendim için söyleyeyim plaza çalışanı da değilim kendi işimi yapmaya çalışan bireyim.
alım gücümüz düşük bunu kabul etmemek elde değil, ama bu fiyatların pahalı olmadığı anlamına gelmiyor. sen koca ülkenin nüfusunu belli bir yerde tutup ülke ekonomisini sadece tek bir ille ve tek bir sektörle idare etmeye çalışırsan burada büyük bir balon vardır.
ayrıca o plaza çalışanı diye aşağıladığın insana başka alternatif üretebiliyor musun? köyden istanbul'a veya diğer büyük şehirlere daha iyi şartlarda yaşamak için geliyor insan mecbur napsın imkanları bu kadarına el veriyor oradaki adamda elinden geleni yapmaya çalışıyor beyaz yakalı insanlar.(he içlerinde boş insanlar tabiki var)
o çıkarını düşünen zenginler yüzünden zaten ev fiyatları bu kadar pahalı ve insanların alım gücü bu kadar düşük. e tabi bir de buna çanak tutanları atlamamak lazım -
etrafımda ki herkes kredi çekip ev almis durumda. her karşılaştığım, ev kira mı senin mi diye muhabbet açıyor. kira deyince de bana ev almam gerektiğini söylüyor. almayı düşünmüyorum deyince de sanki küfür etmisim gibi bozuluyorlar.
insanlar her şeyini eve adamış durumdalar.bütün hayalleri 200 bine aldıkları evi 600 bine satmak.iyisinden bir evin maliyetinin ortalama 70,80 bin oldugunu cümle alem biliyor.insanlar balonun patlamaması için resmen önüne gelene ev al tavsiyesinde bulunuyor:)
üzgünüm ama balon var gençler. yolda yürürken gördüğüm 3 dükkandan 1 i çiğ kofteci,3 te 1 inşaat ve emlakçı, kalan 3 te 1 diğerleri. ya sorarim size 3 dükkandan 1 i mutahit mi olur?
bir de mutahitler biliyorlar işi. parası olmasada dükkanın önüne audi çekiyor :)millet atliyor tabi.
etrafimda ev alacak kimse kalmadı. her yer dev projeler.bütün ülke emlakla yatıp kalkıyor. misafirlige gidiyorsun sohbetin yarısı emlak üzerine. tipki batık holdinglerin batmadan önceki halleri gibi.
ben yatırımlarımı tarla olarak yapıyorum. elime geçenle tarla alıyorum. çocuğuma ev değil tarla bırakmak istiyorum. -
bu balon gercekten var miydi emin degildim, ama son 3-4 aydir anladim ki yavas yavas sonmekte olan bir sismislik varmis... balonmus hani demek... bu en con istanbul icin soylenen bir mevzu, ama ben adana'dan ornek vereyim;
3-4 ay once aklima geldi, dedim ki kardesime, soyle soyle bi yer bak, denk gelirse aliriz... gorup begendigi yerleri listeledi, bilenlere sordu filan, ben de adana'ya gittigimde 2-3 tanesini gordum, hakikaten guzel daireler... fiyatlar tabi hep bell ibir seviyenin ustu... bi tanesi yalniz cok hosuma gitti, ozellikle manzarasi... fiyat x tl...
sahibi yoktu o an evin, ama pazarlik yapmak istemiyor dediler... ulen dedim ben bi konusayim. dedim haci biz begendik daireyi, en son ne olur? hatta rakam verdim, y'ye evine talibim dedim... cok kibar bir adamdi, dedi ki "kardesim ben bu evi satmak icin acele etmiyorum, x+50'e kadar gideri var bu evin, o yuzden x-5'e bile inmem... sen de butcene gore bir ev bak, ayagini yorganina gore uzat, sonra usutursun"... ulen herif psi laf soktu gibi ama bu son cumlesi cok hosuma gitti adamin, dedim abi eyvallah, ben bi dusuneyim...
sonra ben dondum, kardesim bakmaya devam ediyor... her gecen gun fiyatlarda gozle gorulur bir dusus var... dolar artiyor, ev fiyatlari dusuyor... yukarda bahsettigim tok satici gecen ay x-65'e dusmus en son... pazarlik yapsan kaca gider bilmiyorum... arada usteleyenler oluyormus, fiyatlar dustukce dusuyor...
kovalanin kacmasi gibi ben de ev mev almaktan vazgectim anasini satayim, arada darbe, ohal vs derken bu haliyle ulkeye bir kurus yatirim yapmak bile gelmiyor icimden... muhtemelen cogu insan da benim gibi... emlakcilar simdi ev almak icin en iyi zaman diyormus, yakinda yukselmeye baslar tekrar diyormus vs.. neyle yukelecek, orasi mechul tabi, biz fakir oldugunun farkinda olmayan, ayrani olmayip icmeye atla giden milletiz cesmeye, ev kredileri vs acaip cazip hale geliyor ki, bunlar bence tamamen cirpisinis belirtileri...
ekonomiden filan anlamam, ama ulkenin girdigi batakligi gormek icin cok da uzman olmaya gerek yok, bence fiyatlar daha da dusecek, o bahsettgim ev x/3'e duserse belki dusunurum hehe..