schopenhauer öğretmenimizin bir tartışmada karşılaşılan hileleri anlattığı eseri. kitap aslında komik, okurken insan gülüyor. mesela haklı çıkmak için birden ayağa kalkıp zafer narası atarsanız herkes haklı oldugunuza inanır gibi bir bölümü var. tahminimce yaşadığı tartışmalardan edindiği tecrübeleri aktarmak istemiş.

daha ziyade (bkz: ad hominem) üzerinde durmuş fakat ad persona ile güzelce anlam ayrımı yapmış. 40'a yakın teknik vermiş, tartışma usulleri diye bilinen maddeler hepsi.

esas olan kitapta aristo'dan ayrılan kısmı bana göre. tartışma varsa gerçek yoktur, o halde tartışma bir gerçeğe ulaşma yöntemi değil haklı çıkma çabasıdır. o halde mantik diyalektik, erisik diyalektik ve sofistike diyalektik diye ayırmak gereksiz, hepsi özünde eristik diyalektik yani hakli çıkma sanatıdır demiş.

konu tartışma, insanlar yani ilişkiler olduğu anda kişilikler ve kişiler kendini var ettikleri alanar ön plana çıkar. dolayısıyla haklı çıkmak ise mevzu tartışma öncesi katılımcıların iktidar sınırlarını tespit edip ön konuşmada oralara saldırmak kesin sonuca götürür. örneğin yurtdışında bulunmuş olmakla iktidar alanı açacak olan biri varsa tespit edip oraya yüklenmek gibi komik şeyler yapılabilir.

(bkz: bir tartışmada dikkat edilmesi gerekenler)

yani kitap güzel, tespitler yerinde ama ister istemez bu gayreti saçma buluyorum. yaşantımda edindiğim tecrübeler; tartışmaları hiclik yaşayanların sizi tırtıklamak üzere tertip ettiği yönünde uyarıyor beni. siz de uğraşmayın derim.