-
jean jacques rousseau'nun toplum sözleşmesi adlı eseriyle siyaset felsefesinin literatürüne giren kavram. halk egemenliğinde toplum iradesi tek tek bireylerin iradelerinin toplamıdır. burada da toplumun çoğunluğunun iradesi esas alınır. halk, egemenliğin bizzat kaynağıdır ve meclise hükmeder. meclis sadece yasaların icrasını sağlayan bir araçtır. halk egemenliği emredici vekalet teorisi ile uygulama şansı bulabilir. ayrıca rousseau, genel iradenin toplumu iyiye götüreceğini söyler. tek tek bireylerin iradelerinin yansıması ile ortaya çıkan kararlar, toplumun refahını sağlayacak temel unsurdur. -
paradokslar kralı rousseau'nun teorilerinden. biraz sakat bir teori. bu teoriyi alıp değiştirmeden aynen günümüz toplumuna uygulamak hatalıdır. rousseau ve çağdaşları aktüel olayların sonuçları klasik çağlardaki (eski yunan ve roma) gibi neticelenecektir der. bu da modern döneme biraz aşırı bir yorum getirmektir. şöyle ki antik yunan ve roma'yı kıstas alırlar. antik yunan'daki insanların egemenliğini modern dönemde uygulayamayız hatta tahayyül bile edemeyiz. çünkü tam anlamıyla politik bir varlıktır klasik çağdaki insanlar. sürekli siyaset ve ekonomi ile ilgilenirler. alelade bir vatandaş dahi hukuk ve devlet işleyişine hakimdir. demokrasiyi kavramın tam anlamında yaşarlar. ama modern dönemde bu imkansız. hem sayı olarak hem de bilinç olarak. oy vermekle demokrasi deneyimleyen insanlarla her şeyin göbeğindeki insanlar aynı sonuca varamaz. bu yüzden rousseau'nun bu öngörüsü çok hayalperestçedir. halk egemenliği ile yunan akropollerindeki siyasi atmosferi ne paris komünü ne bolşevik partisi yaratabildi.
ayrıca rousseau toplumun eski iyi dönemlerine dönebilmesi için ortak iradeye ihtiyaç var der. ama bunun hemen ardından bozulmuş toplumda ortak iradeye başvurulmaz diye ekler. bozulmamış insanlardan oluşan toplum halkın egemenliğini kullanabilir. bu onları düze çıkarır suç uygarlığındır. ama paradoks da tam buradadır çünkü bozulmamış yanı kalmamıştır toplumun. doğal yasa felsefesi de denir. stoik rousseau da çözüm sunamaz modernliğe.