-
sahra çölündeki fırtınalar nedeniyle kalkan tozlar, bulutlara yapışarak kuzeye doğru hareket etmeye başlar. türkiye'yi geçip karadeniz'e geldiğinde bu bulutlar, oradaki soğuk hava kitlesiyle karşılaşınca bulutlar, üzerinde taşıdıkları tozlarla beraber yağmur olarak karadenize dökülür. bu yağmurlar sonucu hamsilerin temel gıdası olan fitoplanktonlar ihtiyaçları demiri alarak, sayılarını durmadan arttırırlar. yani hamsinin bereketi çölün rüzgarından gelmektedir. -
hamsi, ülkemizde en çok avlanan balık türü olmakla birlikte, karadeniz bölgesi'nin ekonomisinde, günlük yaşamında, kültür ve folklorunda önemli bir yer edinmiştir.
karadeniz'de bolca bulunan ve bölgenin simgelerinden biri olan hamsi, marmara, akdeniz, azak denizi ve atlas okyanusu'nun kuzeydoğu kesiminde de bolca bulunabilir. karadeniz'e kıyısı olan ülkelerle, ispanya ve portekiz'in bulunduğu iber yarımadası'nın atlas okyanusu kıyılarında, ticarî değeri en yüksek balıkçılık uğraşlarındandır.
hamsilerin ortalama uzunlukları 12 cm, azamî uzunluklarıysa 20 cm kadardır. insan da dahil denizlerde avlanan canlıların başlıca besin kaynaklarındandır. önüne gelene av oldukları için ürkektirler ve bir araya toplanarak büyük sürüler hâlinde dolaşırlar. avcı balıkların saldırılarına uğradıklarında, birbirlerine sürtünerek kolayca dökülmeye müsait olan pullarını yayarak, sürü çevresinde bir perde oluştururlar ve bu sayede sürünün bir bölümünün saldırganlar tarafından fark edilmesini engellemeye çalışırlar.
karadeniz'de yaşayan hamsiler, kışın (kasım - şubat ayları arasında) marmara denizi'ne göç ederler. nisan ayı sonunda, yumurta bırakmak için tekrar karadeniz'e dönerler. ergenliğe ulaşmış bir dişi hamsi, yıllık ortalama 45 bin yumurta bırakır. yumurtadan çıkan hamsi, oldukça hızlı büyüyüp gelişir ve av olmadığı takdirde iki ila üç ay arası bir ömür sürer. özellikle 90'lı yıllardan bu yana aşırı avlanma sonucu karadeniz'deki hamsi miktarı azalmıştır. greenpeace akdeniz'in 2011 yılında bu mesele ile ilgili "seninki kaç santim" mottolu lobicilik faaliyeti vardı.