Kimdir?
honoré de balzac (asıl ismi honore balssa; 20 mayıs 1799, tours - 18 ağustos 1850), fransız yazar.
hayatı
asıl adı honore balssa'dır. ancak ismini balzac olarak değiştirmiş ve soyluluk ifade eden de’ öntakısını eklemiştir. köy kökenli bir ailenin çocuğudur. babası tüccardır. 6 yıl vendome'da college des oratoriens'te öğrenim gördü. napolyon'un devrilmesinden sonra ailesi paris'e taşındı. burada 2 yıl daha okula gitti. 3 yıl bir avukatın yanında çalıştı. ama küçük yaşlardan beri edebiyata gösterdiği eğilim ağır bastı. trajedi türünü denediği 1819'da yazılmış "cromwell" başarı kazanamayınca romana yöneldi. para kazanmak için tarihsel, mizahi ve gotik romanlar yazdı. bunları değişik adlarla yazdı. basımcılık, yayıncılık, hatta dökümcülük yaptı. başarılı olamayınca tekrar edebiyata döndü. edebiyat hayatında çok başarılı eserler sundu. birçok ülkede sayılan romanları ve kitapları çok büyük ilgi gördü ve tepkileri üstüne topladı. edebiyatta başarılı olan balzac hayatının sonuna kadar edebiyatla uğraştı.
edebiyat kariyeri
1829'da yazdığı "les chouans" isimli tarihi roman tanınmasını sağladı. bu eser türkçeye (köylü isyanı 1974 ve şuanlar 1977 olarak) çevrildi. 1824-1834 arasında yayıncılarından aldığı parayla bohem bir yaşam sürdü. 1829-1831 arasında yergici gazetelere yazılar yazdı. 1830’lardan sonra bir toplum tarihi yazmak amacıyla, eski ve yeni romanlarını üç bölüm altında toplamaya karar verdi. örf ve âdet incelemeleri, felsefi incelemeler ve çözümleyici incelemeler. bu tasarı 1834-1837 arasında 12 cilt olarak gerçekleşti. 1840’ta bu yapıtların hepsine dante'yi anımsatan bir başlık koydu: "insanlık komedisi". 1842-1848 arasında 17 ciltlik bir baskı yapıldı. 1869-1876 arasında da 24 cilt olarak yayınlandı. eserlerinde aynı kahramanlara tekrar tekrar yer verme düşüncesini geliştirdi. bunu gerçekçiliğin baş romanı kabul edilen ve 1834'te yayınlanan "goriot baba"da uyguladı. 1836 ve 1837'de italya gezisine çıktı. 1828'de versailles yakınlarında pahalı bir ev yaptırdı. borç sorunu nedeniyle passy'de bir eve yerleşti (bugün balzac müzesi). para kazanmak için tiyatroda başarısız denemeler yaptı. edebiyatçılar derneği başkanı olarak yazar haklarıyla ilgili girişimlerde bulundu.
1847'de polonya'da sevgilisi eveline hanska'nın şatosunda kaldı. 1850'de eveline ile evlendi paris'e döndüler. birkaç ay sonra yaşamını yitirdi. geride 85’i tamamlanmış, 50’si taslak halinde eser bıraktı. romanda gerçekçilik ve doğalcılık akımlarının yaratıcısı olarak kabul edilir. mantıksal bir sıra izleyen olayların her şeyi gören bir gözlemcinin ağzından anlatıldığı, kahramanların tutarlı bir biçimde sunulduğu, kuralları belli "klasik roman tekniğini" balzac'ın kurduğu benimsenir. olağanüstü bir gözlem yeteneği ve güçlü bir hafızası vardı. kendisini başka insanların yerine koyup onların duygularını paylaşmayı biliyordu. eserlerinde nedenselliği ve arka plan ile karakterler arasındaki ilişkiyi açıklamakta ustadır. bütün bu özellikleriyle "romanın shakespeare'i sayılır.
1789’la başlayan ve uzun bir süreç alan fransız devrimi sırasında gelişen toplumsal değişimi anlatan; çatışmaları, iyiyi kötüyü ortaya koyan, cumhuriyetçiler ve kraliyetçiler’in 1830’da ülkeyi bırakıp gitmek zorunda kalan x. charles’e dek yaptıkları kanlı kansız tüm çekişmeyi özellikle göz önüne seren, bireylerin bu çatışmadaki ulu düşüncelerin altında aslında kendi çıkarlarını nice korumaya çalıştıklarını betimleyen; sevgi, güç gibi evrensel konuları tüm çıplaklığı ve eleştirel bir yaklaşımla inceleyen; günümüz okuruna sıkıcı gelebilecek ama öncelikle fransa ve demokrasiyi algılayabilmekte yardımcı olması bakımından tüm dünya için önemli bir roman yazardır. fransız devrimi’nin geçmişsel belgesidir kitapları.
insalık güldürüsü, yazarın 1830’da kendi yapıtlarını toplamaya başladığı bir üst yapıttır. şu anda emin değiliz ama belkide 1830’da kraliyetçiler’in yenilgisini perçimleyen sürgünden sonra devrimdeki ulu düşüncelerin bir yalan olduğunu düşünerek böyle bir yola gitti.
-
balzac hayata tam bir 'loser' olarak başlar, iki yıl boyunca hiç çalışmadan masrafları babası tarafından karşılanır ve kendini yazmaya adar, ama yazdıkları berbat şeylerdir.
hayatını borç harç içinde geçirir, birinden aldığı parayla başka birine olan borcunu öder.. flaubert, "bu para canlısı.. sanat meseleleriyle hiç uğraştığı yok" der. tabii uzaktan konuşmak kolay anam babam, adam boğaz derdinde ne sanatı... balzac daha sonra geçimini sağlamak için matbaacılık işine girer, klasik kitapları basıp satmaya başlar ama iflas edip büyük bir borcun altına girer. bir kürek mahkumu gibi borçlarını ödeyebilmek için yazmaya başlar. öyle bir duruma gelir ki evine gizli bir arka kapı yaptırır. sebep? kapıya dayanan alacaklılardan kaçmak. loser kere loser...
51 yaşında ölür ama geriye doksana yakın roman bırakır. evet 90. bu külliyata da "insanlık komedyası" diyerek dante'ye nazire yapar. peki neden? orası uzun bir ara onu da yazarız.
edebiyat tarihinin en büyük, en tuhaf adamlarından birine dönüşür. iki binden (2000) fazla karakter yaratır, yalnızlığı, kahramanlarını gerçek kişilermiş gibi görmeye zorlar onu. böylece giderek yazdıklarına dönüşür. ölüm döşeğinde "bianchon! bana bianchon'u çağırın! beni ancak o iyileştirebilir!" diye bağırdığı rivayet edilir. bianchon, goriot baba başta olmak üzere romanlarında beliren bir doktordur. varın gerisini siz düşünün.
dostoyevski onu idolü olarak gördü. zola'ya göre, hiçbir yazarın tamamlayamayacağı bir babil kulesi inşa etti. cemil meriç'e göre ise, batı'nın binbir gece masallarını yazdı. bu bence batılı bir yazara edilebilecek en büyük iltifattır.