ikinci pön savaşı başladığında hannibal galya üzerinden italya'yı istila etmiş, roma ordularını üç büyük savaşta (trebia - trasimene - cannae) mağlup etmeyi başarmıştı.

fakat bu savaşlardan istediği kazancı elde edememişti. kendi safına katmayı tasarladığı güney italya roma'nın tarafına geçmiş, sonuçta hannibal gerilla savaşı vermeye mecbur kalmıştı.

''elimizde neyi tutmak istediğimize karar vermeliyiz. iberya üzerine yoğunlaşırsak libya'da karaya çıkarlar ve kart hadaşt ile aramıza barikat kurmuş olurlar. libya'ya gidersek iberya'yı elimizden alırlar.''
''parmağımla romalılar'ın karaya çıkabileceği yerleri işaret ettim. dinleyicilerim umutsuzlukla haritaya dik dik bakıyordu. masinissa haklıydı. ittifak bölgesinin tamamını savunmak istiyorsak daha büyük askeri kuvvetlere ihtiyaç vardı.''

sonuçta romalılar ilk olarak iberya'da karaya çıktılar.

hannibal sefer çıkarken geride kardeşi hasdrubal'ı bırakmıştı. hannibal güney italya'da hapsolmuş durumdayken kardeşi hasdrubal'dan destek istedi. ama hasdrubal metaurus nehri'nde öldürüldü ve başı hannibal'a gönderildi.

ikinci pön savaşı'nın başlaması akabinde scipio kardeşler (lucius ve publius) iberya'ya yollandı. dertosa'da scipio, hasdrubal barca'yı mağlup etti (hasdrubal abisinin cannae'de uyguladığı taktiği denedi ama başarısız oldu). ardından mö 210'da nova carthago'yu ele geçirdi.

iki sene sonra baecula'da hasdrubal barca'yı bir kez daha yendi. ardından iberya'daki son direnişi kırmak için ilipa'da 65.000 kişilik kartaca ordusuyla karşılaştı. kartaca ayrıca 32 savaş fili ile de destekleniyordu.

ilk harekete geçen kartacalılar oldu. daha güçlü olan süvarilerini roma süvarileri üzerine gönderdiler. bu anda scipio kendisinden yaklaşık 150 yıl sonra sezar'ın uygulayacağı bir taktikle, saklanmış zırhlı piyadelerini kartaca süvarisi üzerine yolladı. büyük kayıp veren kartaca süvarileri geri çekildi.

bunun üzerine scipio, veles'leri (skirmisher) ve süvarileri kartaca hatları üzerine yolladı. ardından ağır piyadelerini de hücuma soktu. hasdrubal kalan süvarilerini de yollayınca romalılar arasında ezildiler. böylelikle kartacalıların süvari gücü tükenmiş oldu.

kartaca savaş fillerini veleslerin üzerine yolladı. fillerle nasıl başa çıkılacağını öğrenen romalılar, fillerin geçebileceği bir aralık oluşturdular. fillerin sadece öne doğru saldırabileceğini öngören romalılar, fillere ciritlerini fırlatmaya başladılar paniğe kapılan filler savaş alanına terkederken kartaca ordusunun da düzenini bozdu.

süvarileriyle iki taraftan kartaca ordusunu saran ve çift sarma taktiğini hannibal'dan sonra başarıyla uygulayan romalılar savaşı kazandılar ve iberya'yı tamamen hakimiyeti altına almış oldular.

''-peki, senin ne beklentin vardı? senin, malka'dan gelen basit bir adamın?
-ben ne mi umuyordum? tam olarak ben de bilmiyordum. savaşı kazanırsak bir şekilde her şey değişir diye düşünüyordum; ama gerçekte ne istediğimi hala bilmiyorum. sanırım hepimiz aynı düşüncedeydik. başkomutan da öyle.''

edit:imla