ermenistan başakanı ovannes kaçaznuni'nin 1923 yılında parti kongresinde yaptığı konuşmadan derlenen bir metin. yukarıdaki "g" butonuna basınca çıkan ilk google sayfasında en azından ingilizce versiyonunun pdf'sini bulmak mümkün.

1915 ermeni kıyımı olaylarında kabahatin büyüğünü kendilerine fatura ettiği için "soykırım" karşıtları tarafınca pek beğenilen bir metindir.

ben soykırım savunucusu değilim. soykırım olduğunu ispatlamak için ittihat ve terakki'nin komuta kademesinde vakti zamanında alınmış kararların ortaya çıkarılması lazım ki bildiğim kadarıyla bu kayıtlara ilişkin belgelerim en azından bazıları yok olmuş/edilmiş durumda. ancak bu manifesto gibi sarkastik siyasi bir metnin, olayları soykırım değil katliam olarak tanımlaması sebebiyle (ki o zamanlar soykırım sözcüğü yoktu) ve olaylara yol açan nedenlerin başında ermenilerin kendi çeteleşme faaliyetlerinin geldiğini itiraf etmesi sebebiyle soykırım iddiasını nasıl boşa çıkarıyor, anlamış değilim. sonuçta mustafa kemal'in, hatta enver paşa'nın bile ermenilere büyük haksızlık edildiği yönünde beyanları mevcut.

esasında türkiye bu soykırım iddiasını ermenistan hükümeti ile bir anlaşmaya vararak çoktan hallederdi. ermenistan'ın da çok direneceğini sanmıyorum çünkü bu sürtüşmeden en çok zarar gören ermenistan'ın kendisi neticede. ancak barış azerbaycan 'ın yoğun muhalefeti sebebiyle olamıyor. türkiye azerbaycan'ı küstürmeyi göze alamadığı için ermenistan ile doğrudan temasa geçemiyor. yoksa ermenistan ile türkiye'nin gürcistan üzerinden şu anda bile ticari ilişkisi mevcut. ama yakın zamanda burada bir gelişme mümkün görünmüyor.