linux



  1. kod destekli olmayan distrolarının da bulunduğu işletim sistemi. rahatlıkla kullanabilirsiniz.

    yaklaşık on senedir evde linux harici bir işletim sistemi kullanmıyorum. bu sürenin dört senesinde freelance olarak çalışıyordum ve iş için de linux kullandım. kabul etmem gerekir ki iş sözkonusu olunca bazı uyumluluk problemleri ortaya çıktı. microsoft office dosyalarını xml tabanlı hale getirdikten sonra (.xlsx, .docx gibi) zamanla insanlar bu formatta dosyalar göndermeye başladı ve linux'un ofis suiti (openoffice, şimdiki adıyla libreoffice) bu dosyaları desteklemiyordu (şu anda destekliyor). bunun yanında bir kernel güncellemesi ertesinde oldukça eski olan laptop'umun kablosuz ağ bağlantısında sorun yaşadım. bilgisayara usb'den takılan bir kablosuz cihaz almak zorunda kaldım. ancak şu anda kullandığım makinede bir problem yok.

    üç sene öncesine kadar neredeyse sadece ubuntu kullandım. ancak bilgisayarım ubuntu'nun unity ismini verdikleri yeni ara yüzünü zamanla kaldıramaz oldu. bunun yanında eve gelen arkadaşlar haliyle unity'e aşina olmadıkları için bilgisayardan bir şeylere bakmak istediklerinde yanlarına oturup "oraya bas, şimdi şuraya bas" tarzında komutlar vermem gerekiyordu. bundan sıkıldım, linux mint kurdum. linux mint sanırım windows'a en çok benzeyen linux distrosu. o zamandan beri sorunsuz kullanıyorum. evdeki bilgisayarlardan birini fi tarihinden kalma plazma televizyonumuza bağladım. üzerinde touchpad'i olan kablosuz bir de klavye aldım. malum ortamlardan film izleyeceğim zaman oturup koca ekrandan izleyebiliyorum. diğer bilgisayar ise antrede müzik servis ediyor, fotoğraflarımızı düzenliyoruz, vs.

    eğer bilgisayar oyunlarına meraklı değilseniz veya excel'de data analysis gibi üst düzey işlerle meşgul olmuyorsanız gündelik ihtiyaçlarınız için kesinlikle linux'u tavsiye ederim. windows altı silindirli benzinli araba gibi. bakımı pahalı (lisans, virüs programı, vs), çok yakar. linux ise az yakan dizel araba gibi. fazla fonksiyonu yok ama işlevsel, bakım maliyeti sıfır. hele hele windows'u crack programlar ve oyunlar ile çöp haline getirdiyseniz eski haline getirmek için uğraştığınız zahmete ve eziyete değmez.

    linux'da çoğu programı kullandığınız distro'nun software managerı neyse onun arayüzünü kullanarak kolayca kurabilirsiniz. yani çoğu program için windows'daki exe dosyası gibi bir dosyayı bir yerlerden indirip kurmanıza gerek yok. software manager'ın arama çubuğuna istediğiniz programın adını veya özelliklerini yazıyorsunuz, manager'ın önünüze getirdiği seçeneklerden hangisini kurmak istiyorsanız çift tıklıyorsunuz. ancak bazı programların kurulum dosyasını halen programın internet sitesinden indirmek gerekli olabilir. hatta çok iyi desteklenmeyen bazı programları kurabilmek için ham kurulum dosyasını indirip önce kendi distronuz için compile etmeniz gerekebilir. burada devreye bir kaç satır kod yazımı giriyor ancak kullanıcıların %90'ının program kurmak için software manager haricinde bir şeye ihtiyaç duyacağını zannetmiyorum. en son ne zaman bir programı kendi başıma compile ettiğimi hatırlamıyorum bile.

    linux distro'larının çoğunu kurmadan live dvd üzerinden deneyebiliyorsunuz. bu şu demek; işletim sistemini önce boş bir dvd'ye yazıyorsunuz. yazdığınız dvd'yi bilgisayarın içinde bırakıyorsunuz. bilgisayarı yeniden başlatırken dvd sürücüsü üzerinden boot ediyorsunuz. bilgisayarınız açıldığında dvd'ye yazdığınız linux sürümünü sanki kuruluymuş gibi kullanabilirsiniz. böylece kurmadan o linux sürümünün görünüş ve kullanımını deneyimleyebilir ve bilgisayarınızın ekran kartının, ses kartının, kablosuz ağının çalışıp çalışmadığını test edebilirsiniz. dvd'ye yazma ve boot etme işlemlerini nasıl yapacağınız ilgilendiğiniz distronun internet sayfasında muhtemelen detaylıca açıklanmıştır.

    laf açılmışken linux mint için sevdiğim ve kullandığım programları yazayım. kurulumla birlikte gelmiyorlar, bunları kendinizin kurması lazım.

    - windows kullanırken dosya yöneticisi olarak total commander kullanıyordum ve çok seviyordum. total commander çok sağlam bir araç ve ne yazık ki linux'da bütün fonksiyonlarını içeren bir program yok. ona en yakın bulduğum yönetici double commander isminde yakın zamanda yazılmış bir program. fena değil. windows'un geleneksel dosya yöneticisine benzer bir arayüz arıyorsanız pcmanfm. müthiş hızlı.

    - internet tarayıcısı olarak firefox kurulu geliyor. chrome da kurabilirsiniz. bunun yanında daha deneysel tarayıcılar mevcut. software manager'dan kurup deneyebilirsiniz.

    - dvd izlemek için vlc.

    - albüm koleksiyonlarını yönetmek ve müzik dinlemek için banshee ismindeki program default. ancak bir sürü başka program daha var. amarok'u denemenizi tavsiye ederim.

    - hiç ilgim olmadığı için bilmiyorum ama sanırım linux için yazılmış sağlam oyunlar var; hatta bunların müzmin takipçileri de mevcut.

    - hava durumu tahminlerini masaüstünde widget olarak görebilmek için my-weather-indicator isminde bir program kullanıyorum. bunu bulmak biraz vaktimi aldı çünkü 8-10 tane alternatif vardı. en iyisinin bu olduğuna kanaat getirdim.

    - üç beş satır kod yazıyorsanız geany. bunun yanında eclipse gibi çok daha profesyonel ideler mevcut.

    - calibre'nin windows sürümü var mı bilmiyorum ancak kendisi herşeye kadir bir e-kitap yöneticisi.

    - ve gimp ise her şeye kadir bir resim/görüntü editörü.

    - yedeklerinizi aldığınız harici sürücüler ile bilgisayarınızdaki dosyaları senkronize etmek için grsync.

    - çok hızlı bir spreadsheet programı olarak gnumeric. microsoft excel'in mevcut aşmış haline rağmen gnumeric'in grafik araçlarının excel'den daha iyi olduğunu iddia ederim.

    - son olarak, illa ki windows'da çalıştırmanız gereken bir program varsa wine windows emulatorunu kurabilirsiniz. bu emulator bilgisayarınızın içinde sanal bir windows yaratıyor.
  2. açık kaynak kodlu olması sebebiyle bir çok son kullanıcıya hitap eden varyasyonları vardır. ubuntu, fedora, mint en bilinen pc dağıtımlarıdır. ubuntu ve mint genome arayüzünü fedora ise kde arayüzünü kullanır. linux sürümlerinden birini kullanmanın en eğlenceli kısmı ise bence terminaldir. yani komut girebileceğiniz kısımdır. terminal size bilginiz dahilinde özgürlük sunar. terminalle uğraşmak istemeyen kullanıcılar için hazır program paketleri vardır indir, kur, kullan mantiği windowsdaki gibi. linuxun en büyük özelliği bence ücretsiz ve açık kaynak kodlu olmasıdır. piyasada olan neredeyse her programın alternatif versiyonunu bulabilirsiniz ve kalite konusunda herhangi bir şıkıntı yaşayacağınızı düşünmüyorum. en bilinen alternatiflerden photoshop ve 3d max alternatifleri olan gimp ve blender programları örnek olarak verilebilir.

    ayrıca android de linux çekirdeği kullanan bir işletim sistemidir.

    dünyadaki süper bilgisayarların yüzde 98i de linuxdur. son kullanıcıda bilinen ve pazar payı çok yüksek olan windows ise adından burda pek söz ettiremez. :)

    virüslerin de birçoğu windows için yazıldığından dolayı linux işletim sisteminde aktif olamazlar ve daha güvenli bir kullanım deneyimi sunar.
    hubot
  3. buzlu