-
adını roma savaş tanrısı mars'tan alan, güneş sisteminin merkür'den sonraki en küçük gezegenidir. konum olarak dünya ve jüpiter'in arasında bir yörünge izler. güneş'e ortalama uzaklığı 1.52 au(228 milyon km)'tir. marsta bir günün uzunluğu 24 saat 37 dakikadır. ekvator çapı 6794 km (dünya'nın neredeyse yarısı kadar) uzunluğundadır. kütlesi ise dünya'nın onda biri kadardır. phobos ve deimos adlı iki küçük uydusu vardır. bu uyduların çapı birkaç kilometredir. mars'ın yüzeyi oksitlenme nedeniyle kırmızı gözükür. atmosferinin neredeyse tamamı karbondioksitten oluşmuştur ve ozon gibi koruyucu bir tabakası yoktur.
mars'ın güneş sistemi rekorları
mars çok büyük kanyon ve volkanlara ev sahipliği yapar. güneş sisteminin en büyük dağı olympus mons, mars'ın batı tarafındadır. bu dağ 27 km uzunluğunda, tabanıysa 550 km genişliğindedir. yani uzunluk olarak dünyanın en yüksek dağı everest'in 3 katından biraz daha büyüktür. mars'ın bir diğer güneş sistemi rekoru en büyük kanyon olan valles marineris'tir. bu kanyon uzunluk olarak yaklaşık 3800 km, en geniş yeri 600 km, en derin yeri ise 7 km'dir.
seferler
mars'a olan ilk yakın bakışımızı 1965'te mariner 4 mars civarında uçarak gerçekleştirdi. bu uçuştan önce marsa'ta su kanalları ve hatta bir medeniyet bile olduğuna inanan birçok insan vardı. ancak mariner 4 hiçbirine rastlamadı. tek bulduğu kraterlerle dolu kırmızı bir yeryüzüydü.
11 yıl sonra abd, viking 1 ve viking 2 adlı iki araç indirmeyi başardı. mars'a olan ilk başarılı inişti bu. araçlar mars'ın yüzeyini resmetti ve toprak analizleri yaptı. yapılan analizlerde hiçbir yaşam formuna rastlanmadı.
1997 eylül ayında mars'ın yörüngesine girennasa 'nın mars global surveyor adlı aracı çok başarılı keşifler gerçekleştirdi. uzay aracı, kızıl gezegen'in o zamana kadar göremediğimiz ayrıntılarını resmetmiştir. araç 2007 yılına kadar görevini sürdürmüştür. aracın çektiği resimlere bu adresten ulaşabilirsiniz: http://mars.jpl.nasa.gov/mgs/msss/camera/images/
aynı yılın amerikan bağımsızlık günü(4 temmuz) 'nde yine nasa'nın mars pathfinder isimli aracı mars'a iniş yaptı. mars pathfinder, sojourner isimli bira kasası büyüklüğünde, dünya'dan uzaktan kumandayla çalıştırılan bir keşif aracı da bıraktı. mars pathfinder yaklaşık üç ay boyunca iletişim kaybedilene kadar veri göndermeye devam etti. bu görevin resimleri: http://mars.jpl.nasa.gov/MPF/ops/prm-thmb1.html
2003'de european space agency, mars express adlı ilk görevini fırlattı. sonda 2003 aralık ayında mars yörüngesine ulaştı ve yörüngeye beagle 2 isimli bir gezgin bıraktı. ne yazık ki beagle 2 kayboldu. mars express'in 2005 yılında, elysium planitia adlı volkanik bölgede çektiği bir fotoğrafta külle kaplı buz kütlesine benzer bir şeyle karşılaşıldı. kütlenin yaklaşık kuzey denizi büyüklüğünde olduğu düşünülüyor. esa'nın bu göreve dair güzel resim galerisi: http://www.esa.int/Our_Activities/Space_Science/Mars_Express/Mars_Express_image_browser
1960'tan günümüze kadar abd, avrupa, japonya ve rusya tarafından mars'a onlarca uydu, insansız uzay aracı ve sonda gibi araçlar gönderildi. bu görevler mars'a karşı olan fantastik roman havasındaki görüşümüzü değiştirdi. yazımı gelecek görevler için çalışan bilim insanlarına saygı ve sevgiler diyerek noktalıyorum.
http://mars.jpl.nasa.gov/msl/multimedia/images/ -
günlerdir ortalıkta bir söylenti dolanıyor: mars'ta piramit bulundu!
söylentinin kaynağı Paranormal Crucible adlı youtube kanalında 5 gün önce yayınlanan Pyramid Found On Mars? başlıklı video. marsta çekildiği iddia edilen bir fotoğrafta görünen muntazam oranlarda piramit formlu cismin, akıllı organizma elinden çıkma obje olduğu ileri sürüyor ve görüntünün ışık ve gölge yanılgısı olduğu kesin bir dille reddediyor.
yurt dışı kaynaklı çeşitli popüler haber siteleri de bu iddiayı haberleştirmiş. doğruluğunu sorgulayıp "ya varsa?" demiş:
dailymail.co.uk
mirror.com.uk
foxnews.com
video'da bahsi geçen fotoğrafta bariz bir dijital oynama yok. fotoğraf, mars'ta keşif yapan cruosity rover yer aracının ana kamerasından 978. sol'da, dünya zamanıyla 7 Mayıs 2015'te çekilmiş. fotoğrafın orijinali şurada.
ancak fotoğraf dijital zoom ve rotasyon ile maniple edilmiş. mesafeyi oranlayıp cismin boyutuyla ilgili çeşitli ön görülerde bulunmuşlar. etrafta referans alınabilecek, ölçeği bilinen röper bir cisim yok. bu koşullarda salt .jpg formatlı dijital bir imaj üzerinden ölçeklendirme yapmak tutarsız olacaktır. nasa eşek değilse uzay aracının kamerasına mesafe ölçümü yapan lazer metre koymuştur muhtemelen, fakat yayınladığı resmi bir veri veya açıklama yok. yani tuhaf addedilen cisim, ışık ve gölge işbirliğiyle görünür yüzeyi piramide benzeyen sıradan bir kaya parçası. hatırlarsanız daha önce de rokçu silueti bulunmuştu.
koca koca siteler, milliyet.com.tr ekolüyle manşetler atarak büyük bir habercilik başarısına imza atmış, beni kısa süreli de olsa heyecanlandırmıştır.^:yeter yıldırım demirören yeteeeer^ mars'ta uzaylı izi bulanacak, dünya medyası bunu bir buçuk ay sonra trolllüğünü pek sorgulamadığı youtube kanalından öğrenecek. orayı yıkarlar... gerçek olması için ilkin ekşi sol frame'in patlaması, sonra beyaz futbol'da tartışılması, daha sonra da hatipoğlu'nun konuya el atması lazım. -
nasa'nın yalancısıyım, sıvı halde su bulmuşlar. ortalama bir zekanın evrende yalnız olduğumuzu düşünüyor olması beklenemez bence. bu son bulgu da buna yönelik ufak bir kanıt olsa gerek. önümüzdeki yüzyıllar içerisinde yeni dünya mı olur yoksa milyonlarca yıl önce çoktan tüketilmiş midir? böyle komplo teorileri üretebilmek için bile güzel haber. -
geçtiğimiz günlerde mars'ta sıvı halde su bulduğunu açıklayan nasa, bugün ^:5 Kasım 2015^ saat 21.00'de yeni bir keşfi açıklayacağını duyurdu. keşfin, geçmiş dönemlerde dünyadakine benzer yapıya sahip olduğu tahmin edilen mars atmosferiyle ilgili olduğu söyleniyor. yayını nasa tv üzerinden çevrim içi izleyebileceğiz.
nasa her ne kadar araştırmalara fon bulmak adına halihazırda bilinen / tahmin edilen verileri ısıtıp ısıtıp medyatik yayınlarla sunuyor olsa da, yine heyecan verici bir yayın olacaktır.