en basit açıklama ile bir canlıya ait hücrelerin birinin kalıtsal materyalin değişime uğramasıdır.

bu olay fonksiyon kazanımına da kaybına da sebebiyet verebilir. iki türlüsü de faydalı veya tehlikeli olabilir. vücut çok hassas dengeler üzerine kurulu olduğundan bir gendeki en ufak değişim garip sonuçlara sebebiyet verebilir.

mutasyonlar üreme hücrelerinde meydana geliyorlarsa, sonraki nesillere de aktarılırlar. insanlarda üremenin doğası gereği bireyler yaşlandıkça üreme hücrelerinde mutasyon olasılığı da artar (daha doğrusu mutasyon olasılığı aşağı yukarı aynıdır ama tamir edilmesi zorlaşır).

dünya henüz ilkel bir yer iken, atmoferimizde oksijen dahaca birikmemişti. oksijen olmadığı için bir ozon tabakamız da yoktu. ozon tabakası, dünyaya uv ışınlarının inmesini engelleyen yegane şey. dolayısıyla olmayınca, canlılar bir çeşit radyasyon bombardımanındalarmış o zamanlar.

radyasyonun bu denli fazla olması da mutasyon olasılığını fazlaca artırıyormuş. kötü yönde gelişen mutasyonlar hemen eleniyor, iyi yöndeki mutasyonlar ise çabucak o canlının ortamı domine etmesine sebep oluyormuş. dolayısıyla evrim, bu süreçte çok hızlı biçimde kendini gösterebilmiş.

şimdilerde ise radyasyondan daha çok kimyasallar yüzünden genetik materyalimiz tehlikede. mesela sucuk denen yiyeceği her yediğinizde hücrelerinizin bir kısmı belki de geri döndürülemeyecek mutasyonlar geçiriyor. öyle ki sucuğun mutasyona sebep olma olasılığı, plütonyum ile aynı. kaynak da (bkz: fda)

dikkat etmek lazım.