"gerekli değişikliklerin yapılması koşuluyla" anlamına gelen latince bir terimdir. ceteris paribusun karşıtı olarak tanımlayabiliriz. ceteris paripus'ta diğer tüm değişkenler sabitken, x'in y'yi nasıl etkilediğine bakarız. dolayısıyla x ve y arasındaki ilişki nedenselliğe^:causality^ dayanmaktadır. mesela, talebin artmasının sebebi fiyatın düşmesi gibi.

ancak, mutatis mutandis durumda, x'in y'yi nasıl etkilediği incelenirken a, b, c gibi diğer değişkenlerde de değişim yaşandığı gözardı edilmez. y'deki değişimin tek sorumlusu x değildir. y'deki değişim, a, b ve c'nin y'ye etkisini de içermektedir. dolayısıyla, x ve y arasındaki ilişki herhangi bir nedene dayandırılamaz. elde ettiğimiz şey sadece x ve y arasındaki korelasyondur^:correlation^.

daha matematiksel bir hava katmak istersek. ceteris paribus'u kısmi türev, mutatis mutandis'i de toplam türev olarak tanımlayabiliriz.

(bkz: ceteris paribus)