1. sadece çavdar ve su kullanılarak yapılan koyu kahverengi renkli alman menşeli ekmek. 20. yüzyıla kadar fakirlerin yediği, pek de itibar edilmeyen bir ekmek olmasına rağmen sağlıklı bir ekmek türü olması nedeniyle özellikle son yıllarda itibarı artmış. ekmeğin kuzey amerikada kakao vb eklemelerle yapılmış versiyonları da var ancak bunlara "çakma pumpernickel" demek daha doğru. evde yapmanız imkansız, 24 saat gibi bir pişirilme süresi var
    mesut