retorik kelime anlamına göre konuşma sanatı demek. hatiplik işi, hitabet sanatı, ikna edici olması gerekiyor. konu milattan öncelere kadar dayanıyor. özellikle sokrates'in en mühim özelliklerinden ve asıl o dönemde kullanılıyor. platon eserlerinde bu kavramdan söz ediyor. sözlü kültür bizde de geçmişten beri yaygın. aşıklar, söz ustaları, masallar, efsaneler ve nihayet rte^: :)^

platon'a göre sofistler bütün olayı sözle ikna etmeleri. bilginin esas olmasını da aştığını iddia ederek sadece ikna kabiliyeti sayesinde gerçeklerin açıklanmaya çalışılmasına karşı çıkıp eleştiriyor.

aristo'nın bu konuda iki kitabı var biri poetika biri retorik. retorik'in farklılaşması söylemde dinleyicilerin beklentilerinin de hesaba katılması. poetika daha şiirsel ve sanatsal, dinleyicinin ne düşündüğü pek önemli değil.

!---- spoiler ----!

aristoteles’e göre retorikte üç büyük tür vardır ve bunlar edebiyatta, roman ya da şiir türünde de bulunur.

serimleyici: dinleyicinin övgü ya da yergileriyle rolü kesinlikle çok belirgin olan türdür.
yargılayıcı: bir eylemin doğru olup olmadığının belirlendiği türdür.
tartışmacı: yararlı ya da zararlı olana göre karar vermenin gerektiği türdür.

aristoteles’e göre retorik kuramının en eksiksiz biçiminde beş yordam vardır:

buluş: (inventio /heuresis) konuya uygun düşen kandırıcı, kanıtlayıcı gerecin seçimi ve eklemlenişi.
düzenleme: (taxis/dispositio) söylevin bölümlerinin düzenlenmesi.
deyiş: (lexis/elocutio) konuşmacının neyi nasıl söyleyeceğinin planlaması. deyişin üç bölümü var; kelimelerin seçimi, kelimelerin cümleler haline getirilmesi ve ritmi.
bellek: söylevi doğru sıralanışında anımsamak için düşünceleri yerler ve imgelerle hafızada tutmak.
sunuş: sesin, gözlerin ve mimiklerin konuşma sırasında denetimi.

!---- spoiler ----!