roma imparatorluğu



  1. hukuk ve sanat tamam da bilime gelince, etki alanlarıyla kıyaslandığında bilime kendinden önceki, çağdaşı ve kendinden sonraki medeniyetlere nazaran çok daha az katkı yapmış imparatorluktur. mühendislik işi köprü ve yol çalışmalarını hariç tutuyorum.

    yunan tebaasına her zaman siz anca gidin agorada felsefe diye zırvalayın bak biz nasıl da asker devletiz, ta nerden nereye devleti yönetiyoruz diye üstten bakmış imparatorluktur.

    bir de tıp roma imparatorluğu zamanında büyük bir duraklama yaşamıştır. bunun sebebi, roma imparatorluğunun büyük iskender'in 'beni bu doktorlar kalabalığı öldürdü' lafından mülhem doktorları köle yerine bile koymamasıdır. buna rağmen elimahkum devlet erkanının doktorları yunandır. en bilineni için (bkz: galen)
  2. bu imparatorlugun izledigi yolu birebir izleyen, ayni yollardan ayni sekilde gecip ayni etkileri birakan ve ayni sonuca ulasani icin (bkz: osmanli imparatorluğu)
    t
  4. batı roma 476 yılında tarihe karışırken doğu roma 1453 yılına kadar ayakta kalmıştır. bunda doğu roma'nın büyük stratejisinin etkisi büyüktür. bu stratejide önemli taktikler ise şunlardır: evlilikler yoluyla siyasi nüfuz elde etmek, komşuları birbirine düşürmek, paralı askeri birlikler kurmak, sahil şeritlerine hisarlar inşa etmek ve işleyen bir vergi sistemine sahip olmaktır.
  5. bütün yollar roma'ya götürür ifadesiyle meşhur güçlü imperatorluk
  6. anadolu’dan göç eden bir site devleti olarak ortaya çıkan roma, etrüskler’in henüz klan örgütlenme aşamasındaki latinler’e oranla üst düzeyde olan toplumsal gelişkinlik seviyesi sayesinde hızlı bir şekilde büyümüştür. roma sitesi, savaşlar ile çevre kabile ve klan örgütlerini bünyesine katarak lateral bir büyüme sağlamıştır.

    iki sınıflı bir toplum göze çarpar toprak sahibi olan patriciler ve mülksüz plebler. artan savaşlar, borçlanmak suretiyle teçhizatını particilerden tedarik eden plebleri zamanla köleleştirmektedir. yasama gücünü de elinde tutan particiler fethedilen toprakların kullanım haklarını düşük bir kira/kirasız olarak ele geçirmişlerdir. artan tarım, latifundium adı verilen tarımsal işletme birimi üzerinde yükselmiştir. patriciusların ellerinde temerküz eden ve gittikçe boyutları büyüyen latifundiumların işletilmesi için baş gösteren emek kıtlığı sorunu köleler sayesinde çözüm bulmaktadır. roma vatandaşlarının savaşlara katılma zorunluluğu, savaşlardaki teçhizatını tedarik etmekte güçlük çeken ve savaş süresince tarlasını işleyemeyen küçük ve orta çiftçinin yıkımına bunların giderek latifundiumları ellerinde tutan patricusların himayesine girmesini ya da toprağını terk ederek kentlere göç etmeye başlamasına neden olmuştur. roma tarımsal toprakları büyük tarımsal işletmeler olan latifundiumlar şeklinde particiler arasında bölüşülmüş, bu toprakların emek ihtiyacı ise savaşlarla elde edilen köleler vasıtasıyla giderilmiştir.

    roma, lateral (toprak genişlemesi) büyüme eşliğinde toprak fetihleri ile büyüyen tarıma ve savaşlarla elde edilen köleye dayalı bir politika izleyerek büyümüştür. ne zamanki toprak genişlemesi durmuş, roma imparatorluğu çözülme sürecine girmiş artan barbar akınları buna cila olmuştur. lateral büyümeye dayalı gücün bu vasıf elden gidince yitirilmesi osmanlı imparatorluğunun fetihlerinin durması ile zayıflamaya başlaması birbirine benzemektedir.
    ozee