-
- izledim
- izlemek istiyorum
-
youreads puanı (8.45)
2. dünya savaşı yıllarının nazi almanya'sında girişimci bir alman oskar schindler, askeriye için metal kaplar üreten bir fabrika kurar ve bu iş için sermayeyi ve iş gücünü yahudiler üzerinden sağlar. ilerleyen zamanda yahudiler'in gördüğü baskıyı içine sindiremeyen schindler, onları kurtarmak için uzunca bir liste yapar.
-
şu repliğiyle beni ağlatmış efsane filmdir.
!---- spoiler ----!
daha fazla insanı kurtarabilirdim. bu araba. satsam, goeth bu arabayı alırdı. arabayı neden satmadım ki? on kişi ederdi. on kişi. on kişi daha. bu iğne, iki kişi. bu altın. iki kişi. buna karşılık bana iki kişi verirdi. en azından bir. bana bir kişi verirdi, bir kişi daha. bir insan daha. bir insan, stern. bunun için… daha fazlasını kurtarabilirdim. kurtarmadım! kurtarmadım!
!---- spoiler ----! -
steven spielberg'in yüksek lisans başvurusunda kısa film tecrübesi olarak mülakat jurisine sunduğu filmdir. -
!---- spoiler ----!
"karanlıktaysan gölgen bile seni yalnız bırakır."
!---- spoiler ----! -
bu film bir adamın vicdanının uyanışını yahudi soykırımı çerçevesinde anlatır. oscar schindler karakteri, filmin ortalarına doğru uyanıp gözleri nemlendirse de, kendini dönemin iktidarına satmış, salt para kazanmak gayesi ile hareket eden birisidir. onu uyandıran asıl kişi ise muhasebecisidir. oscar schindler yahudilere ne yapıldığını çok iyi bilmektedir aslında, lakin sonunda vicdanı uyanır, belki de bu uyanışın nedeni biraz da almanların savaşı kaybedeceğini anlaması da düşünülebilir. 1100 kişiyi kurtardığı sırada rus ordusu'nun halihazırda auscwithz taraflarına yaklaşmakta olduğunu da unutmamak gerekir.
bu filmi izlerken asıl sorulması gereken sorulardan biri de bu kanımca: ya almanlar kazanmaya devam etseydi, schindler'in vicdanı yine uyanır mıydı?
oscar schindler karakteri yabancı olmadığımız, ülkemizde bolca bulunan bir karakter ve kesinlikle yaptığına hayran kalınacak birisi değil. aslında yapılan hareketin çocuk tecavüz eden vakfa üye olup da gidip aynı parkta çocuklara şeker dağıtmaktan pek bir farkı da yok bir noktaya kadar. -
harika bir film. steven spielberg her ne kadar partizan bir yaklaşımla sergilese de, o tarihte yaşanan acı olaylara ışık tutan bir film. ralph fiennes'in oyunculuğu hepsini ezip geçmiştir. (bkz: amon goeth) -
schindler'in fabrikası hala krakow'da görülebilmektedir. krakow'a giderseniz hem fabrikayı hem kampı görmenizi tavsiye ederim.
***spoiler***
filmin final sahnesi bence olmamış. finalden bahsederken sadece yaşamış insanların schindler'in mezarına taş bırakmalarından bahsetmiyorum. final sahnesi oskar'ın fabrikadan ayrıldığı gece yaptığı konuşmadan başlıyor. üzerindeki metallerin kaç yahudi ettiğini sayıp ağlamıştı. çok fazla dramaturjisi yapılmadan çekildiğini düşünüyorum. oskar'ın karakter dönüşümünü izlediğimiz koca bir filmin köküne vurmuştur. bütün üslub dağılmıştır. sanki filmde bi sürü yahudi öldürüldü gösterdik ancak oskar o kadar pişman ki yüzünü kaldıramıyor gibi görülmektedir. ancak durum böyle değildir.
oskar'ın fabrika dolayısıyla defalarca satın aldığı insanları dolaylı olarak kurtardığı çok açıktır. oskar'ın karakter dönüşümü nazi subaylarının olduğu bir ortamda yahudi bir kız çocuğuna temas etmesiyle başlar. değişim sonucunda hiç öldürmeyen oskar'ın sanki bütün yahudileri kurtarabilirmiş de yapamamış gibi yanık türküler söylemesi filmin yapısına ters düşmüş. neyse ki oskar iyi adamdır ve anladığımız kadarıyla yönetmenin söylemek istediği metanın karşılığı sayılan insanı tercih etmiştir oskar.
filmin beğenilmemesini anlayabiliyorum. ancak yine de bir belgesel niteliği taşıdığını kimse yadsıyamaz. fabrikanın günümüzdeki koşulları savaş zamanıyla aynı durumda. çok fazla değişiklik yapılmamış. oraya gittiğinizde hissediyorsunuz. içinize işliyor.
filmin yahudi propagandası olduğunu düşünmüyorum. oskar'ın hikayesi üzerinden yola çıkılmış bir filmdir. hatırlayın nazi subayı ile oskar'ın balkondaki konuşmalarını. içkilidirler. güçle ilgili bazı çıkarımlarda bulunur oskar.
oscar'ın uyanışında rus ordularının ilerleyişinin etkisi olduğu doğru olabilir. ancak almanların güçlü ordusunun slavlar karşısında her zaman kazanacağı konusunda inanç son ana kadar sürmektedir. öyle ki savaşın tarihine bakıldığında almanların gerek taktiksel gerek reel hamleleri son ana kadar kazanan olmuştur. oscar'ın almanların ruslara karşı kazanamayacaklarını düşünmüş olabileceğini hesaba katmalıyız elbette. hatırlayın ruslar almanların ilerleyişi sırasında köylüleri alman vicdanına emanet edip askerlerini geri çektiği ön direnişin köylüler ve çeteler tarafından yürütüldüğü, köylülerin tarlalarını evlerini ve ormanlarını ve yaşamsal her varlığını yaktıktan sonra almanlarla mücadele ettiğini hatırlayın. -
ağlamamak hiç bu kadar zor olmamıştı...
(bkz: the girl in the red coat)
(bkz: roma ligocka)
https://www.youtube.com/watch?v=j1VL-y9JHuI -
bir filmin beni bu kadar duygulandırabileceğini düşünmezdim. film başlarken esprilerin havada uçuştuğu arkadaş ortamı, film bittiğinde cenaze evi ortamına dönüştü. etkilenmemek elde değil. -
bu filmin beni en çok etkileyen sahnelerinden biri de oyuncuların gerçek hayattaki hallerinin son sahnede schindler'e olan minnet duygusunun karşılığı olarak mezarına küçük taşlar bıraktıkları bölümdür.. -
kırmızılı kızın geçtiği sahneyle insanın beynine cam parçaları saplayan siyah-beyaz film.