sürü - zeki ökten

1978 yapımı, yılmaz güney’in senaryosunu hapisteyken yazdığı, zeki ökten’in yönettiği sürü filmi, asıl olarak, hayvancılıkla uğraşan ve geçim sıkıntısı yüzünden son sürülerini satmak üzere ankara’ya yolculuk etmeleri gereken bir kürt aşiretini anlatıyor. fakat filmi asıl çarpıcı yapan, işin bununla kalmaması, filmin türkiye’deki birçok temel soruna değinen birçok alt hikaye içermesidir. töreyi reddeden bir oğul, aşiret çatışması, rüşvet, kadının hakir görülmesi, hırsızlık ve hastalık... insanların içinde bulunduğu zor koşulları ve mutsuzluğunu, üstüne üstlük medet umdukları büyükşehrin onlara sırt çevirişini yılmaz güney’in gözünden ve bazen de şahsen onun dilinden konuşarak anlatan yapım, türkiye sinemasında kendi türünün önemli klasikleri arasında.

bir yanda kadınların sadece bir nesne gibi kullanıldığı, geleneklere bağlı ataerkil bir toplumu, diğer yandan genç bir çiftin bu baskıcı toplum modelini kırmaya çalışmasını görüyoruz filmde. filmde melike demirağ hiç konuşmayan ve çocuğu da olmayan gelin berivan'ı canlandırıyor. kocası şivan'ı çok sevmesine rağmen onunla bile konuşmuyor. berivan, hamo’nun aşireti için uğursuz, lanetlenmiş ve istenmeyen bir gelindir. oğul şivan, onu sınırlayan ve ailesine bağlı olmasına neden olan geleneğe isyan ediyor. kadının adı ve sesi olamayan bir toplum ne de olsa. hele o zamanlar hele bir feodal aşiret içinde.

sürü filmi ayrıca yıllar sonra, 1980 yılında 12 eylül askeri darbesi nedeniyle yapılamayan altın portakal film festivali için 12 ekim 2011'de düzenlenen "geç gelen altın portakallar" gecesinde 1980 "en iyi film ödülü"nü aldı.