1. Cumhuriyet döneminde idam cezasına çarptırılan; tüm iç hukuk yollarında itirazları reddedilerek cezaları Resmi Gazete'de yayınlanmış ve infaz edilmiş toplam 15 kadın. Tamamı adi suçlardan(*:cinayet) hükümlüdür.

    1- Hüseyin kızı Fatmana (1899 doğumlu, Isparta'nın Darıbükü köyünden; köylüsü Eşref'in karısı Ümmüşan'ı Eşref'in başka bir kadınla evlenmesini sağlamak üzere balta sapıyla döverek öldürmüş, kendisini tutan iki kişinin aldığı cezalar hakkında bilgi yok).

    2- Veli kızı Sadberk (1904 doğumlu, Lüleburgaz'ın Büyükkarıştıran köyünden; sevgilisiyle bir olup kocasını öldürmüşler, sevgilisi yaşı küçük olduğu için 24 yıl ceza alırken Sadberk idam edilmiş).

    3- Salih kızı Ümmühan (1904 doğumlu, Muğla'nın Karakuyu köyünden; sevgilisiyle beraber kocasını kuyuya atıp boğmuşlar, yine iki erkek 24'er yıl hapis cezası alırken reşit olan kadın idama mahkum olmuş).

    4- Ayşe Gelget (1903 doğumlu, Adana Karaisalı'nın Mansurlu köyünden, metresi olduğu adamın karısı ve oğlunu zehirlemiş).

    5 Huriye Şenel (1909 doğumlu, Konya Hasandede mescidi mahallesinden; daha önce hırsızlık yaparken kendisini basan Fatma adındaki komşusunu "çalı çırpı toplama"ya götürerek orada boğar, Fatma'nın kızı annesini sorunca onu da iple boğar, ama daha sonra Fatma'nın başına geldiğinde hala ölmediğini görüp bu sefer kuyuya atar ve burada kadın kurtarılır).

    6- Didar Savaş (1894 doğumlu, Çanakkale Eceabat'ın Turşun köyünden, damadı Adil Gürel'le beraber kocasını boğarak öldürmüşler, damatla beraber idam edilmişler).

    7- Fatma Yıldırım (1915 doğumlu, Manisa İlyascılar köyünden, kocasını kayınbiraderiyle beraber uçkurla boğarak öldürmüşler; yine kayınbirader yaşının küçük olması sebebiyle 24 yıla mahkum olmuş).

    8- Fatma Satılı (1898 doğumlu, Bodrum'un Karakaya köyünden, aşığıyla beraber kocasının kafasını taşla ezip kasaturalayarak öldürmüşler; yine reşit olmayan sevgili idam edilmemiş).

    9- Bacı Ayhaner (1902 doğumlu, Van Özalp'in Seydibey köyünden, başka biriyle evlenebilmek için kocasını öldürmüş).

    10- Gülsüm Kotanak (1914 doğumlu, Isparta Sütçüler'in Ayvalı köyünden; kocasını zehirleyerek öldürmüş)

    11- Hanım (diğer adıyla Emine) Kuzu (1911 doğumlu, Adıyaman'ın Yenipınar mahallesinden, sevgilisi Ali'yle beraber kocasını zehirlemişler, Ali yaşı küçük olduğu için kurtarmış)*.

    12- Emine (diğer adıyla Vecahet) Altın (1913 doğumlu, Çeşme'nin Ovacık köyünden, kocasını öldürmekten hüküm giymiş).

    13- Durdu Sarıkaya (1935 doğumlu, Sivas'ın Haydarlı köyünden, kayınbiraderi Hüseyin'le beraber kocasını öldürmüş, bu sefer sevgilisi de idam edilmiş ama)**.

    14- Ümmühan Bebek (1928 doğumlu, Trabzon Beşikdüzü'nün Kutluca köyünden, başka erkeklerle münasebeti olduğunu anlayıp kızan ve kocasına şikayet etmekle tehdit eden annesini öldürmüş, cesedi gömdükten sonra da "kayıp" ilanı falan vermiş).

    15- Kadriye Partici (kardeşi Faik Vartekli'yle beraber dört bilezik, bir yüzük ve bir 5'i 1 yerdeyi almak üzere bir kadını zehir içirip, bilahare bıçakla öldürmüşler, ikisi de idam edilmiş).

    * Hanım Kuzu; Kemal Tahir'in Karılar Koğuşu eserinde de geçer, roman da kendisinin idamıyla biter. Kemal Tahir, cahil bir kadın olarak betimlediği Hanım'ın sırf sevgilisi Ali'yi kurtarmak için cinayeti tek başına üstlendiğini ve "o reşit değil, nasıl olsa asmazlar, bırak suçu o üstlensin" ikazlarına hayır dediğini anlatır. Ayrıca Ali'nin de Hanım'ın kocasının taciz ettiği bir oğlan çocuğu olduğunu görürüz. Halit Refiğ'in çektiği filmde de Hanım rolünü Perihan Savaş oynamıştı.

    ** Durdu Sarıkaya Sivas'ta asılırken epey rahat olduğu, ölüme "darağacı yolunda, kelepçe kolunda" diye türküler söyleyerek geldiği gazetelerde yazılmış. İroniktir ki, o gün idamı izleyenlerden biri de henüz çocuk olan Deniz Gezmiş'tir. Aynı gün aşığı Hüseyin de Ağrı'da idam edilmiştir ki, o infazı da asteğmen Erol Günaydın seyretmiştir.

    Kaynaklar: 1- TBMM Tutanakları
    2- Öteki İdamlıklar- Darağacında 15 Kadın
    3- Can Dündar'ın Deniz Gezmiş'in kardeşiyle beraber yazdığı Abim Deniz.
    4- Erol Günaydın'ın nehir söyleşisi İki Kalas Bir Heves.