Kimdir?
1926 yılında tarsus’ta doğan ümit yaşar oğuzcan, eskişehir ticaret lisesi’nden mezun olduktan sonra bankacılık alanında çalıştı. ancak yayın dünyasıyla bağını her zaman korudu ve 1960 yılında ümit yaşar yayınları’nı kurdu. daha sonra 1965 yılında yeni dergi adlı bir hiciv ve mizah dergisi çıkartan ümit yaşar oğuzcan, çeşitli gazete ve dergilerde de yazılarını yayımlamaya devam etti. şiirleri ve taşlamaları her zaman büyük ilgi gören oğuzcan’ın birçok şiiri de bestelendi. 1984 yılında aramızdan ayrılan ümit yaşar oğuzcan’ın yapıtları ölümünden sonra şiir denizi 1-2, taşlamalar hicivler 1-2, rubailer dörtlükler, anılar düşünceler, aşka dair nesirler adıyla yeniden derlenmiştir.
-
siirlerinin aşk şiirinden öteye gidemediğini iddia edenlerin olduğu şair. yani sanatci kimdir görevi nedir kime sanatçı denir sorunsalı yine karşımızda. malesef iki facebook sözünü görünce bir adamı bundan ibaret sananların haksız ithamlarda bulunduğu gayet başarılı sair. sanat nasıl yapilir ve sanatçının ne yapması gerekir derseniz bu adamı size örnek gösteririm. -
bir adam düştü galata kulesi'nden...
tam 23 kere intihara kalkışmış ve her birinde de inatla hayata itelenmişti ümit yaşar oğuzcan. pek kişi bilmez bu hikayeyi, “acılar denizi” şiirinin nereden geldiğini ve asıl vicdan azabının ne olduğunu.
ümit hayattan kopmak için çok çabalamış lakin başaramamıştır. babası lütfü bey, annesi güzide hanım kahrolur oğullarının vaziyetine. tabii bir de vedat var. ümit yaşar'ın biricik oğlu. babasına duyduğu müthiş bir öfke var içinde; defalarca gözlerinin önünde intihara kalkışmış olan babasına. dün bir kez daha canından vazgeçmişti ümit. babası lütfü oğuzcan zor yetiştirmişti oğlunu hastaneye ve oğlundan çok torunu için endişelenmişti bu sefer lütfü bey, vedat'ın gözleri artık korkudan çok kin ile ıslanmıştı. dayanamıyordu çocuk, aciz bir babanın ölüme koşup varamayışına tanıklık etmekten yorulmuştu. tedavi edildikten sonra taburcu ettiler ümit yaşar oğuzcan'ı. ümit'in içinde yaşadıkları bir kenara vedat ne hissediyordu acaba?
***
sonrası;
duydukları gürültüyle kıraathaneden fırlayanlardan biri “eyvah!“dedi. “düştü çocuk, galata'dan düştü! yetişin.” yerde yatan çocuğun etrafında toplanan kalabalık çocuğun elinde bir kağıt buldular. sımsıkı kapalı parmakları, avucuna hapsolmuş bir kağıt... zorlukla aldılar ellerinden kağıdı. şöyle yazıyordu buruşmuş kağıtta;
“intihar öyle edilmez, böyle edilir baba!”
***
6 haziran 1973
pırıl pırıl bir yaz günüydü
aydınlıktı, güzeldi dünya
bir adam düştü o gün galata kulesi'nden
kendini bir anda bıraktı boşluğa
ömrünün baharında
bütün umutlarıyla birlikte
paramparça oldu…
bir adam düştü galata kulesinden
bu adam benim oğlumdu.
- ümit yaşar oğuzcan
(bkz: #170333)
alıntı. -
yazdıkları ile beni derinden etkileyen, aşka dair nesirler adındaki muhteşem kitabın yazarı.
beni bunca saracak ne vardı?
kanıma girecek
gözbebeklerime oturacak
bir senfoni gibi kulaklarımdan eksilmeyecek
ne vardı?
hiç karşıma çıkmasaydın
bu kör olası gözler görmeseydi seni
ne vardı
güzelliğini hiç bilmeseydim
bir dua bellemeseydim adını
ne vardı bütün gece
gözlerimi tavana dikecek
seni düşünmeseydim -
"sen sevildiğin için bu kadar güzelsin. ben sevilmediğimden çirkinim." diyen, gönlümdeki yeri bambaşka olan şair. -
milyon kere ayten siirini cok severim. herkesin bir ayten'i olmustur hayatinda. -
ben ümit yasar oguzcan'ı evimizdeki eski bir kitabıyla keşfettim. sonra okudum okudum okumadim içtim o şiirleri. o kadar dokundu ki bana o kadar olur. hic abartmiyorum ezberledim tuğla gibi siir kitabinin her dizesini.
sevgilime sayfalarca yazdigim mektuplarda hep onun şiirleri de vardi.belki de ben onu tanimasaydim asik olmazdim.
o zamanlar internet filan yok siz bilemezsiniz. "acilar denizi" dar geldi bana.yasadigim küçük ilçenin küçük kütüphanesinde siir antolojisi kitaplarini alt üst ettim belki henüz okumadigim bir şiirine denk gelirim diye.
bu antolojilerden birinde onun için "liseli kizlarin şairi" diye bahsedildiğini duyduğumda öfkeden deliye dönmüstum.
sonradan babama hiddetten kizarmis yanaklarimi sağa sola sallayarak anlatmistim bunu (sizi babama şikayet ederim haaa). boyle demisler ama ben onu cok seviyorum siirlerini cok begeniyorum demistim. o da gayet sakin bi sekilde "sen de liseli bir kizsin zaten" demişti.
siz benim babama bakmayin, umit yasar ask var oldukça ! -
"aşka dair nesirler" adlı kitabında takdire ve beğeniye değer pek çok eserinin bulunduğunu söylemek mümkün. -
ötesi yok
aşk için yeryüzünde,uzaktan ötesi yok .
en uzun gecelere,şafaktan ötesi yok.
yaklaşanlar tanrıya, o gerçek aşıklardır,
nehirlerce denize varmaktan ötesi yok.
taş bir duvardır her gün dikilen karşımıza
en ulu ağaçlara, yapraktan ötesi yok.
elverir bunca keder, yeter bunca ayrılık
tutuşmuş bir dal için ocaktan ötesi yok
ne çıkar, bu son ateş isterse hiç sönmesin
yanan için,çöllerde sıcaktan ötesi yok .
elbette ömür biter, can gider ey sevgili
aşkı sende bulana,topraktan ötesi yok. -
çok seviyorum ya, gerçekten çok seviyorum. şiire beni alıştırmış, sevdirmiş şairdir kendileri.
!---- spoiler ----!
korkma yaklaş karanlığa, orada ben varım
çaresizliğimize zavallılığımıza,
gel beraber ağlayalım.
!---- spoiler ----! -
öncelikle ''şiirlerinin gözle değil dudakla okunmasını aziz okuyucularından bilhassa rica eder''
adının aksine ümitsiz aşklar şairidir. ispanyol meyhanesinin şairidir. ancak sadece aşk değildir şiirlerinin konusu. şiirlerinde yoksulluk vardır. ölüm vardır. geçip giden zamana sövüş vardır. yaradana sitem vardır. ilginç bir şekilde trajikomik/ironik şiirleri de vardır ki okurken gülümsersiniz.
karın var
çocuğun var
paran var
mesudum desene
unun var
şekerin var
yağın var
ulan hödük oğlu hödük
helva yapıp yesene
eniştesinin çilesini anlatır bir şiirinde:
eniştem altın dişli
eniştem orta yaşlı
eniştemin burnu büyük
eniştemin boyu kısa
ablamı alır mıydı
eniştemde akıl olsa
sonra o enişte ölür bakın ne olur:
ölüm denen maskaralık
başına gelir her kulun
kul olur da ölmez mi
eniştem öldü, siz sağ olun
rahmetli iyi adamdı
temiz kalpli, doğru sözlüydü
allah rahmet eylesin
eniştem badem gözlüydü
bazen de o kadar sade o kadar gerçektir ki şiirleri tüyleriniz diken diken olur.
lizst'ten çaldı
chopin'den çaldı
yakaladılar
fırından ekmek çalarken
sizin de içinize dokunmuyor mu? bir de yaşamak şiiri vardır ki...
orhan'a ölmüş diyorlar
inanma şahap inanma
ne orhan öldü
ne biz yaşıyoruz
ben de onu aşk şiirleriyle tanıdım yalan yok. mesela ''nefes almak hüner değil / seninle ölmek istiyorum'' mısralarını bilmeyen yoktur. ama ötesi var çok ötesi...
insanca
kötülükten ne çıkar kardeşlerim
çekin ayaklarınızı yattığım topraktan
bırakın biz de nasibimizi alalım
insanca yaşamaktan
biz de biliriz şarap içmesini, kadın sevmesini
çekin ellerinizi yediğimiz ekmekten
bırakın biz de nasibimizi alalım
insanca ölmekten