utanç ahlaktan öte etiğin alanında ele alınması gereken bir mefhumdur.

(bkz: https://ratherdancethantalk.wordpress.com/2015/01/20/utanc-uzerine/)

utanma duygusundan farkını sorumluluk kavramıyla ilişkisinde belirginleşir. sorumluluk, kişisel olanın politik olanla kesiştiği etik bir deneyime işaret eder. benlik ve toplumsal gövde aynı sorunun unsurlarıdır.

utanç, ben'i kollektif kötülükle suç ortaklığını görmeye zorlar. utancı alt ederek kişi sorumluluğunu savuşturur. geçmişte ve bugün parçası olduğu suçun sorumluluğunu da böylece bastırır.

hala ahlaki olarak utanmadan bahsedebiliriz, fakat etik olarak utançtan bahsedemeyiz. utancın yokluğunda yüz yüzelik kollektif bir yüzsüzlükle sonuçlanır. yüzyıllık tarihimizi bir "yüzsüzleşme" hikayesi olarak özetleyerebiliriz.

demek ki, kayıtsızlığın ve riyanın yenilebilmesi utancın varlığıyla ilişkili. etik ve politik bir sorun bu.