• okudum
    • okuyorum
    • okumak istiyorum
  • youreads puanı (8.75)
uygarlık tarihi - server tanilli
türkiye’de ortaöğretimin, özellikle de liselerin, 1950’lerle beraber gelip girdiği ve bugün de süren bir çıkmazı şudur: tarih, felsefe, sosyoloji, edebiyat ve sanat gibi kültürün temel konularında, gençlere -hemen hemen- hiçbir şey verilmiyor; öğrencilerin kafalarına yalan yanlış, abuk subuk, ipe sapa gelmez birtakım şeyler tıkıştırılıyor.

egemen sınıfların bir oyunudur bu!

amaç da ne yapıp edip gençlerin uyanmasını engellemektir.

işler öylesine tezgahlanıyor ki, daha liseden başlayarak gençlerin gözlerinin önüne bir “duman perdesi” çekiliyor; içinde yaşadıkları çağa ve topluma yabancılaştırılıyor.
liselerden üniversite ya da yüksekokullara bu durumda gelen öğrencilerle bir “kültürel diyalog” kurabiliyor ve bir “kör dövüşü” dür gidiyor. bu kitap, işte bu oyunu bozmak için yazıldı. söyleyeceklerini de, bir “uygarlık tarihi” nin zemininde ve “çağdaş tarih” in çerçevesi içinde söylüyor.

tek kelimeyle çağını tanıtarak.

kültür; çağını tanıtıp bilinçlendiremiyorsa, laf yığınıdır.


  1. kanımca lise düzeyinde özellikle lise 2. sınıfta öğrencilere ders olarak okutulması gereken bir baş yapıt. server tanilli kitapta kominizm propagandası yaptığı gerekçesi ile yargılanmıştır.

    kitabın lise seviyesinde zorunlu ders olarak okutulmasını dair isteğim kitabın arka kapağında açıklanmış:
    "içindeki çağa ve topluma yabancılaştırılan, kültürel diyalog kuramayan öğrencinin veya insanın eksiğini kapatmak için yazılmış, söyleyeceklerini uygarlık tarihinin zemininde" söylemeye çalışan bir kitap.
  2. değerli kitaptır, ilgili alanda okuma yapanlar bir de sosyalist cepheden görmüş olurlar olayları. gerçi konu türkiye'ye daha doğrusu sosyalizmin doğuşuna gelene kadar gayet güzel gidiyordu kitap. sonra nasıl desem, taraflı oldu. yazılanlara itiraz etme isteği duydum. tek yönlü yazılmış tartışmaya açık cümlelerle dolu. yazarı anlıyorum sanırım. ülke için en doğru yolun o olduğunu, artık rönesans, reform, fransız ihtilali gibi tüm insanlığı değiştirecek? bir olayla baş başa olduğumuzu düşünüyordu. iskaladığımız sanayi devrimini düşünerek bu büyük olayı da ıskalamamızı istemiyordu. bununla beraber sosyalizmin bir sara nöbeti olabileceğinden hiç bahsetmiyordu. çünkü ortaya çıkan yeni durumu bilim sanıyordu. zamanı gelen hiçbir düşünceden kaçılamayacağını bilen bir bilim adamı olarak. büyük yanılgısı (ki yazar suçlanamaz, dünyanın yarısı yanıldı bu konuda) revizyonistleri bile hoş görmesine engel oluyordu. değerli bir kitap.

    dava hakkında ise söylemek isterim ki özellikle bir bilim adamına düşüncelerinden dolayı dava açmak kabullenilebilir değildir. bilim adamı hiçbir fikre yatkınlığı olmayan kimse demek değildir. ama daha az kabullenilebilir olmayan başka bir şey var bu kitapta. kitapta konu sonlarında sorular sorulmuş ve bazı sorular sizi yazarla aynı düşünmeniz gerektiği üzerine sorulmuş. (davada da bahsi geçmiştir.) bu soru sınavda soruldu mu bilinmez fakat yazar böyle bir soruda, kendisiyle aynı fikirde olmayan bir cevapla karşılaştığında tutumu ne olmuştur merak ettim.
  3. deu eğitim fakültesinin çok iyi bildiği kitap, uygarlık tarihi dersinde ders kitabıdır. bu kitapta anlatılanları tarihi roman okur gibi okuyup tek bir kelimesini unutmadan aklımda tutabilmiştim yıllar önce. uygarlık tarihine giriş yapmak için çok eğitici ve akıcı bir kitap. bundan sonra tanilli'nin bütün kitaplarını alıp okumuş bulacaksınız kendinizi.
  4. eli yüzü düzgün ve faydalı bir kitap olmasının yanında yazarın tezinden kitaplaştırıldığı için basitleştirilmiş ve bundan dolayı giriş seviyesinde değerlendirilebilecek kıymetli eser.