varidat - şeyh bedrettin

"on dördüncü yüzyılın ikinci yarısıyla on beşinci yüzyılın başlarında yaşayan, aydın civarındaki yoksul köylülerle osmanlı yönetimine isyan ettiği için 1420’de serez’de idam edilen şeyh bedreddin, islam inancına getirdiği farklı yorumlarla eserlerini verdiği dönemden başlayarak günümüze dek fikirleri tartışılmış bir isimdir. iyi bir eğitim görmüş olan bedreddin’in yaşamı hakkındaki bilgiler torunu hafız halil’in yazdığı menakıbname’ye dayanır. maddi dünyanın gerçekliğinden yola çıkan ve mutlak varlık, varlık birliği, tasavvuf, kelam, fıkıh konularında verilmiş vaazlardan derlenen yazılar topluluğundan oluşan varidat, şeyh bedreddin’in en önemli tasavvufi eseri olarak kabul edilmiş, yarattığı toplumsal etki nedeniyle de siyasi bir oluşumun manifestosu ve muhalif geleneğin önemli bir öğesi olarak tanımlanmıştır. şeyh bedreddin, sözcük anlamıyla kalbe doğan gerçekler olarak açıklanabilecek varidat’ta komünal bir düşünüşü kuramsallaştırmış, daha sonra bu kuramın hayata geçirilmesine çalışmıştır. "