bilinenin aksine fareler yoluyla değil. bit ve pirelerle bulaşan hastalık.

fareler de veba yüzünden ölürler. ölü farelerden insana geçen bit ve pire gibi etkenlerle de hastalık insana taşınır. zorlu, öldürücü, korkunç bir hastalıktır. lenf bezleriniz kola kutusu kadar şişebilir. hastalığın etkeni olan bakterinin siyah bir rengi vardır. eller ve ayaklarda kararmaya neden olabilir. bu yüzden "kara ölüm" olarak da adlandırılır.

hastalığın orijini asyadır. bir rivayete göre bazı türk boylarının kalelere mancınık ile vebalı insan ve hayvan fırlatması taktiği ile avrupa'ya kadar taşınmıştır. 1300'lü yıllarda 75-200 milyon arası insanı öldürdüğü düşünülüyor [bu sayı tartışmalı. kaynak: reuters]. bu rakam, dünyada bu zamana kadar herhangi bir savaş ve salgının öldürdüğü insan sayısından çok çok fazladır. hatta çok ironiktir: avrupa'da bu hastalığın yayıldığı zaman, tam olarak da uğursuz görüldüğü için kedilerin öldürüldüğü zamana denk gelir. kediler ölünce kentlerde fare ve üstlerinde taşıdıkları bit/pire populasyonu da artmış. demek ki neymiş, doğanın dengesi ile oynamamak gerekiyormuş. bir de kalelere mancınık ile vebalı hayvan fırlatmamak tabiki.